Απόβαση Στην Πολωνία!

Πριν από ένα χρόνο, περίπου τέτοια εποχή, βρέθηκα στην πόλη Lodz της Πολωνίας, καλεσμένη του Διεθνούς Φεστιβάλ Comics, το οποίο φέτος γιόρτασε την 20η του επέτειο.

Το Lodz είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Πολωνίας και βρίσκεται 135 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Βαρσοβίας. Πατρίδα πολλών διασήμων, ανάμεσα στους οποίους ο δημοφιλής πιανίστας Arthur Rubinstein και ο σκηνοθέτης Roman Polanski.

Πόλη βιομηχανική με έμφαση στην παραγωγή υφάσματος, αλλά  και με μια από τις καλύτερες Σχολές Καλών Τεχνών, το Lodz είχε πάντα μια ιδιαίτερη στροφή προς τις τέχνες. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν ότι εδώ και 20 χρόνια στην Πολωνική αυτή πόλη πραγματοποιείται ένα διεθνές φεστιβάλ με θέμα την 9η Τέχνη.

Από το φεστιβάλ έχουν παρελάσει διάσημα ονόματα και σημαντικές εκθέσεις, όπως αυτή που είχα τη χαρά να δω πέρσι, αφιερωμένη στον Moebius. Aυτό που μου άρεσε ιδιαίτερα στη συγκεκριμένη διοργάνωση, εκτός από τα πολύ ωραία κτίρια, στα οποία φιλοξενούνται οι εκθέσεις, ήταν η αίσθηση συμμετοχής όλης της πόλης. Περπατώντας στην Piotrkowska, τον μακρύτερο ευρωπαϊκό πεζόδρομο, έβλεπες παντού αφίσεις και banners, ακόμα και μικρές εκθέσεις που σε προσκαλούσαν να συμμετάσχεις στη γιορτή των comics.

Στο πλαίσιο της επίσκεψής μου στο Lodz, κλήθηκα να συμμετάσχω σε ένα πάνελ και να μιλήσω για την ελληνική αγορά και παραγωγή comics. Η συζήτηση που αναπτύχθηκε ήταν αρκετά ενδιαφέρουσα και όλοι καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι Ελλάδα και Πολωνία έχουν πολλά κοινά όσον αφορά στην εγχώρια σκηνή. Τα ίδια εκδοτικά προβλήματα, η ίδια περιορισμένη αγορά, η ίδια μικρή προώθηση. Γι’ αυτό και η συζήτηση έληξε με μια υπόσχεση για περεταίρω ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών μεταξύ μας, προκειμένου να αναπτύξουμε μια συνεργασία στην ευρύτερη γειτονιά της ανατολικής και πιο βαλκάνιας Ευρώπης.

Η υπόσχεση αυτή τηρήθηκε και ένα χρόνο αργότερα μου ζητήθηκε να αναλάβω την επιμέλεια μιας έκθεσης Ελλήνων δημιουργών. Είκοσι Έλληνες δημιουργοί comics λοιπόν έκαναν απόβαση επί πολωνικού εδάφους μέσω των έργων τους.

Δυστυχώς, οι αυξημένες υποχρεώσεις με εμπόδισαν να παραστώ φέτος στην Πολωνία. Για καλή μας τύχη, όμως, η Αλέξια Οθωναίου και ο Σπύρος Δερβενιώτης έκαναν το ταξίδι μέχρι το Lodz, μας έφεραν φωτογραφίες και εμπειρίες από το φεστιβάλ…

Σε αυτό το σημείο παραδίδω τη σκυτάλη στο Σπύρο και τον ευχαριστώ θερμά για την “ανταπόκριση”!

Ν’ ανησυχήσουμε που θεωρείται αυτονόητο τα comics να συνδέονται με games;

Ο προβληματισμός που τέθηκε στις παρυφές της τελετής λήξης μεταξύ itchy for the bar opening δημιουργών, κατέληξε στην απόφαση να αποκαθάρουμε την ένατη τέχνη από τα geeky connotations και να βάλουμε μπροστά την οργάνωση μιας έκθεσης “Comics & Prostitution”.

Μέχρι την ευλογημένη εκείνη μέρα, το 20χρονο (αισίως) Φεστιβάλ του Lodz θα έχει την αμφιλεγόμενη τιμή να έχει σβήσει τα κεράκια των sweet twenties του προσθέτοντας για πρώτη χρονιά φέτος στον τίτλο του τα computer games, σαν οργανικό συστατικό μιας ως τώρα αμιγώς κομικόφιλης γιορτής.

Το διεθνές φεστιβάλ του Lodz είναι όντως διεθνές: είναι διάσπαρτο στην πόλη, “όπως Αγκουλέμ”, έχει παντού βλαμμένα με φωτόσπαθα, “opos  Ameriki” και μια ανήσυχη πλην περιχαρακωμένη τοπική σκηνή όπως… Ελλάδα. H οποία είχε την ευκαιρία να συναντηθεί με το “αδερφάκι” της στην έκθεση ελληνικού comic που αποτελούσε φέτος μέρος της εκδήλωσης, και λεπτομέρειες για την οποία θα διαβάσατε προηγουμένως.

Η έκθεση ήταν αξιοπρεπώς στημένη, κομβικότατα πάντως τοποθετημένη, στο “hot πέρασμα” ανάμεσα στην καφετέρια και το αμφιθέατρο όπου μιλούσαν οι διεθνείς καλεσμένοι (Peter Milligan, Nick Abadzis, Denis Kitchen, Scott Lobdell, Ramon Perez)*.

Στο Q&A που κάναμε με την Αλέξια Οθωναίου ως… well, ως οι Έλληνες κομίστες που ήταν παρόντες, οι ερωτήσεις του κοινού αντικατόπτριζαν τις γνώριμες ανησυχίες μιας αποκεντρωμένης σκηνής όταν έρχεται σε επαφή με τον “έξω κόσμο”: “είναι κανένας Πολωνός κομίστας γνωστός στην Ελλάδα;”, “ρίξατε καμιά ματιά στις τοπικές εκδόσεις;”, “ποιος Πολωνός σας άρεσε;”, “ποιο comic αγοράσατε;”. Αφού ζεστάθηκε το κλίμα, οι ερωτήσεις άρχισαν να καλύπτουν μεγαλύτερη γκάμα, που κάλυψε μέχρι και προτιμήσεις σε ταινίες, μουσική και βιβλία. Στη (μάλλον χαμένη στη μετάφραση) σουρεαλιστική ερώτηση μιας Γαλλίδας, “γιατί είσαστε εδώ;”, δε μου ήταν καθόλου δύσκολο να απαντήσω – έχω προβάρει πολλές φορές στην Ελλάδα το λογύδριο για την ανάγκη να αλληλοχαρτογραφηθούν και να συνδυάσουν τις δυνάμεις τους οι comics σκηνές που, ενώ βρίσκονται στην ίδια περίπου γεωγραφική γειτονιά, παλεύουν μόνες τους κόντρα στο περιορισμένο κοινό και το φράγμα της γλώσσας.

H Λήδα με διαβεβαιώνει ότι η έκθεση είναι μόνο η αρχή και θα ακολουθήσουν κι άλλες συνεργασίες. Ευτυχώς, γιατί το εκλογικό καθήκον μας στέρησε μια μέρα από ένα φεστιβάλ το οποίο αξίζει να μπεί στην ετήσια ατζέντα ενός κομιξόφιλου. Με ή χωρίς computer games.

*Mε τους οποίους διεθνείς καλεσμένους, στις συνήθεις κουβέντες  που ανταλάσσονται σε τέτοιες περιστάσεις (“did you read anything good lately?”, “where can I see your work?”, “do you want anything from the bar?”) προστέθηκε και μία πιo επίκαιρη και στοχοπροσηλωμένη: “Peter, I brought you the article that guy Georgousopoulos wrote about GREEK STREET“. Οχι, δεν ακολούθησαν αγγλοσαξωνικά μπινελίκια, σε αντίθεση με το συντάκτη του εν λόγω άρθρου, ο Peter Milligan είναι εξαιρετικά ευγενής.”