Webcomics: Ανασκόπηση των 00s

Σημείωση: Το κυρίως κείμενο που θα διαβάσετε (ναι, δεν έχετε επιλογή), ανήκει στον Νίκο Βλασερό. Οι μπλε φράσεις που το διανθίζουν γράφτηκαν από τον Αντώνη Σουβατζή.

Τα double-Os (τόσο καιρό νόμιζα πως τα λέγαμε “zeros”) πέρασαν λοιπόν και στη θέση τους ήρθαν τα tens, τα οποία είναι ελάχιστα λιγότερο άκομψα, σε ό,τι αφορά την ονομασία τους τουλάχιστον. Η παρελθούσα δεκαετία μας άφησε πολλά σημαντικά και παράξενα σε πολιτική, οικονομία, αθλητισμό και διάφορους άλλους τομείς της ζωής μας, για τα οποία είναι σίγουρο ότι θα διαβάσετε σε σχεδόν όλα τα μέσα, έντυπα και ηλεκτρονικά. Μας άφησε και πολλά καλά comics, όπως θα είδατε στο TOP 100 OF THE 00s, στις ηλεκτρονικές σελίδες του Comicdom. Είναι και η δεκαετία που τα webcomics ενηλικιώθηκαν! Στο κειμενάκι που ακολουθεί θα προσπαθήσω να δικαιολογήσω αυτή την πομπώδη φράση, με τη βοήθεια του φίλου και συνάδελφου Αντώνη Σουβατζή, ο οποίος θα μπαίνει σφήνα κάνοντας σχόλια όπου το βρίσκει θεμιτό.

Τα webcomics κοσμούν το διαδίκτυο εδώ και περίπου 25 χρόνια. Η εικόνα που σχηματίζει κάποιος που ρίχνει μια φευγαλέα ματιά στις προηγούμενες δεκαετίες, είναι ότι πρόκειται σχεδόν αποκλειστικά για κακοσχεδιασμένα στριπάκια που απευθύνονται κυρίως σε geeks. Προς το τέλος των 90s, μαζί με την άνθηση του διαδικτύου ως το απόλυτο μέσο επικοινωνίας και ψυχαγωγίας, η εικόνα αυτή αλλάζει δραστικά. Ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής webcomics εξακολουθεί να είναι κακοσχεδιασμένα στριπάκια που απευθύνονται κυρίως σε geeks. Το να προσπαθήσεις να ξεχωρίσεις τα καλά webcomics είναι σα να προσπαθούσες να βρείς στη χωματερή των Α. Λιοσίων (μια κατά τα άλλα εξαίρετη χωματερή) την απόδειξη από το παντελόνι που αγόρασες τον Ιούνιο του 2003. Όμως το τοπίο δεν είναι τόσο θολό όσο φοβόμασταν… Εμφανίζονται δημιουργοί που παίρνουν στα σοβαρά το webcomic τους και παρέχουν σταθερά καλής ποιότητας comics σε τακτά διαστήματα (κάτι ιδιαίτερα σημαντικό στον χώρο αυτό) και εκτός από τις gag-a-day ιστορίες κάνουν την εμφάνισή τους και κάποια comics με πλοκή.

Κάπως έτσι μπήκαμε στα 00s. Εκεί που το webcomic ήταν μια διέξοδος για καλλιτέχνες που δεν μπορούσαν να εκδοθούν, πλέον έχουμε πολλές περιπτώσεις self-sufficient webcomics (όπως το PvP, το SLUGGY FREELANCE, το SOMETHING POSITIVE κ.ά.), καθώς επίσης και καλλιτέχνες που επιλέγουν το μέσο συνειδητά ως έναν τρόπο να βελτιώσουν τη δουλειά τους, να ακούσουν σχόλια γι’ αυτή και να αποκτήσουν οπαδούς πριν κάνουν το άλμα για τα comic shops. Πλέον πολλά από τα παλαιότερα webcomics διαθέτουν τεράστια archives, τα οποία εκτός από την απόλαυση της ποσότητας (και ενδεχομένως και της ποιότητας) που προσφέρουν στον αναγνώστη (σε μερικές περιπτώσεις το να διαβάσει complete archives είναι απλά άθλος – βλέπε PENNY ARCADE, SINFEST κλπ.), σου δίνεται η δυνατότητα, μέσα από μερικά κλικς, να δεις την εξέλιξη του δημιουργού σε βάθος χρόνου. Η δεκαετία αυτή μας έδωσε επίσης την αναγνώριση από τη βιομηχανία, πρώτα με την προσέγγιση πολλών webcomic artists από εκδοτικούς οίκους, αλλά και με την εισαγωγή ειδικών βραβείων για webcomics, ακόμα και στα σημαντικότερα βραβεία του χώρου, όπως τα Eisner και Harvey. Πάνω απ’ όλα είναι η δεκαετία που μας έφερε αριστουργήματα, όπως το PERRY BIBLE FELLOWSHIP.

Επειδή η ενηλικίωση μπορεί να συνδέεται επιφανειακά με το “φαίνεσθαι”, το ντύσιμο, το αμάξι και την πιστωτική κάρτα (εδώ τους εκδοτικούς, τα βραβεία και το χρήμα που εμφανίστηκε στον χώρο), αλλά ουσιαστικά έχει να κάνει με εσωτερικές αλλαγές, δε θα τολμούσα να μιλήσω για έξοδο από την εφηβεία αν δεν είχαμε κάποια πραγματικά καλά webcomics. Τέτοια ευτυχώς υπάρχουν αρκετά. Ανέφερα πρώτο το PERRY BIBLE FELLOWSHIP, η συλλογή του οποίου από την Dark Horse έφτασε στο νούμερο 70 του TOP 100 μας, επίτευγμα σημαντικότατο αν αναλογιστεί κανείς την ποιότητα των comics της λίστας. Εξαιρετικό ήταν και το BODYWORLD του Dash Shaw, ενώ και ο θεωρητικός των comics, Scott McCloud έκανε πράξη τη θεωρία του και μας πρόσφερε το καινοτομικό THE RIGHT NUMBER, καθώς και άλλα webcomics. Το Μέσο μας προσέφερε εξαιρετική ποικιλία, από τις φιλοσοφικές αναζητήσεις των ρομπότ του NINE PLANETS WITHOUT INTELLIGENT LIFE (το οποίο έχει μπει στον πάγο από τον Απρίλη του 2009 – ελπίζουμε να το δούμε να συνεχίζει καθώς είναι μια πραγματικά αξιόλογη δουλειά), στις epic fantasy ιστορίες του THE ORDER OF THE STICK, τις geeky φυσικομαθηματικές ανησυχίες του XKCD, μέχρι και ακραίο σεξουαλισμό στο SEXY LOSERS (το link είναι ώριμο σαν webcomic, προσοχή). Άλλο ένα πανέμορφο webcomic που άφησε τα ηλεκτρόνια και πέρασε στο χαρτί είναι το GONE WITH THE BLASTWAVE. Φυσικά τα manga είχαν και εδώ σημαντική συμμετοχή με ongoing τίτλους όπως το MEGA-TOKYO.

Από την άλλη πλευρά, οι εκδοτικοί οίκοι ακολούθησαν και την αντίστροφη πορεία – αντί να ψάχνουν για ταλέντα στο διαδίκτυο, ανέβασαν τους καλλιτέχνες τους δωρεάν, με σκοπό να προωθήσουν τα έντυπα comics τους, προσφέροντας μια ακόμα ένεση ποιότητας στο χώρο. Έτσι μπορούμε να διαβάσουμε καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάζεται η DARK HORSE, η TOP SHELF, αλλά και καθημερινά στριπάκια από το MUTTS του Patrick McDonnell (κάτι που σας συστήνω ανεπιφύλακτα).

Κάπου εδώ πρέπει να αντισταθώ στον πειρασμό να αραδιάσω όλα τα comics που με ψυχαγώγησαν αυτή τη δεκαετία και να βάλω μια τελεία. Υπάρχουν αρκετές λίστες στο δίκτυο που προτείνουν, κατατάσουν και αξιολογούν εκατοντάδες, ίσως και χιλιάδες webcomics το καθένα. Με λίγο ψάξιμο, πειραματισμό και τύχη μπορεί κανείς μικρά αριστουργήματα (και φυσικά απίστευτα σκουπίδια!). Παραδοσιακά πρέπει να κάνω μια πρόβλεψη για τη δεκαετία που έρχεται, αλλά σε ό,τι αφορά τα webcomics, αυτό είναι εύκολο. Η τεχνολογία είναι πλέον εδώ, δύσκολα θα δούμε κάτι εξαιρετικά νέο σε αυτόν τον τομέα, τουλάχιστον μέχρι οι προσωπικοί εκτυπωτές να φτάσουν το επίπεδο των εκτυπωτηρίων. Ακόμα και τότε όμως θα υπάρχουν πολλά comics που λόγω format θα είναι αδύνατον να διαβαστούν σε printed format. Αυτό που μπορούμε να περιμένουμε είναι ακόμα καλύτερες ιστορίες, χωρίς ενοχές πλέον, αφού το Μέσο μεγάλωσε, αλλά και ακόμα περισσότερους πειραματισμούς όσον αφορά το format και το layout.

Καλή χρονιά σε όλους!