Top 10 Alan Moore Comics: 9. A SMALL KILLING

Writer: Alan Moore
Artist: Oscar Zarate
VG Graphics (1991), Dark Horse Comics (1993), Avatar Press (2003)

Το μυαλό εκδικείται. Ανακαλύπτει μικρές, σχεδόν αδιόρατες ρωγμές στον -κατά τα άλλα- συμπαγή τοίχο που ο καθένας μας έχει χτίσει για να δικαιολογήσει τις επιλογές του, και επιτίθεται -δίχως οίκτο- για να διεκδικήσει αυτό που κάποτε ήταν δικό του. Ή έστω για να μας θυμίσει ποιοι είμασταν. Κυρίως, όμως, τι γίναμε σήμερα. Ο ενήλικος εαυτός μας οφείλει την ύπαρξη -την ίδια την επιβίωσή του- στο “θάνατο”, τη “δολοφονία” του παιδιού που κάποτε υπήρξαμε. Κι αλλοίμονο αν αυτό το παιδί προδόθηκε. Αν εξαπατήθηκε και ματαιώθηκε. Το “φάντασμά” του θα επιστρέψει, ζητώντας επίμονα δικαίωση. Όταν συμβαίνει αυτό, η ώρα της επίπονης αλήθειας είναι κοντά…

Το Α SMALL KILLING διηγείται την ιστορία του Timothy Hole (προφέρεται Holly λόγω της βρετανικής καταγωγής του ήρωα), ενός επιτυχημένου διαφημιστή, που μόλις ανέλαβε το σημαντικότερο project της καριέρας του: τη διαφημιστική καμπάνια μίας cola στη Ρωσία των τελών της δεκαετίας του 1980, όταν οι πολυεθνικές έμπαιναν επιθετικά σε μια πρώην Σοβιετική Ένωση, διψασμένη (και ως εκ τούτου έτοιμη) να υιοθετήσει δυτικούς ρυθμούς και πρότυπα ζωής. Κι ενώ όλα δείχνουν να βαίνουν σύμφωνα με το πρόγραμμα, ένα μικρό αγόρι εμφανίζεται και στοιχειώνει τη ζωή του ήρωα, προσπαθώντας να τον σκοτώσει. Χωρίς να είναι βέβαιος αν η παρουσία του παιδιού συνιστά πραγματικό γεγονός ή ψευδαίσθηση, ο Hole ξεκινά να ψηλαφίζει το παρελθόν του, μέσα από μνήμες που αναπόφευκτα του θυμίζουν την πορεία του και όσα χάθηκαν, ή μεταλλάχθηκαν, στη διάρκειά της. Γυρίζοντας πίσω στο χρόνο, από τη Νέα Υόρκη (1985-1989), στο Λονδίνο (1979-1985), κι από το Sheffield (1964-1979), μέχρι την περιοχή των Old Buildings (1964-1979), ο Timothy Hole ανασυγκροτεί τη συνολική εικόνα της ζωής του, φτάνοντας στο σημείο που άνοιξε η πρώτη πληγή, το πρώτο συνειδησιακά καταγεγραμμένο, ηθικό παράπτωμά του.

Ενδείξεις ότι το αγόρι είναι στην πραγματικότητα ο ίδιος ο πρωταγωνιστής, υπάρχουν από τις πρώτες κιόλας εμφανίσεις του μικρού. Παρότι ο Moore δεν το δηλώνει καθαρά από την αρχή, όποιος έχει διαβάσει ή παρακολουθήσει στο παρελθόν αντίστοιχες ιστορίες, το καταλαβαίνει. Η ανάγνωση του συμβάντος στο οποίο ο Hole βγάζει ασυνείδητα παιδικό εισιτήριο κατά τη διάρκεια μιας μετακίνησής του, δεν αφήνει την παραμικρή αμφιβολία για αυτό. Με τον τρόπο αυτό, οι όποιες μεταφυσικές αποχρώσεις της ιστορίας διαλύονται, και καθίσταται σαφές το τι συμβαίνει. Ζητούμενο πλέον δεν είναι το προς τα που θα πάει η ιστορία, αλλά το πως.

Ακολουθώντας με αντίστροφη φορά τα ίχνη των πράξεών του, ο Hole θα βρεθεί αντιμέτωπος με τις αιτιολογήσεις που τις συνόδευε. Εγκαταλείποντας τη γυναίκα του: “Ο γάμος… ήταν ένα κατάλοιπο από την εποχή που ήμασταν παιδιά. Δεν ήταν πραγματικός. Ευτυχώς ήμουν αρκετά ώριμος να το αντιληφθώ”. Διακόπτοντας τη συνεργασία του με τον άνθρωπο που τον έβγαλε στη διαφήμιση: “Το ίδιο θα έκανες κι εσύ στη θέση μου. Το ξέρεις ότι αυτό θα έκανες. Ας μην το αφήσουμε λοιπόν να επηρεάσει τη φιλία μας, ε;” Αρνούμενος να αναλάβει την ευθύνη για την εγκυμοσύνη της κοπέλας του: “Δικό σου είναι το σώμα, δεν μπορώ να αποφασίσω εγώ για σένα”.

Ο Moore γράφει το  A SMALL KILLING με μία σπάνια απλότητα, σε σύγκριση με το μέχρι τότε έργο του. Παρά τη χρονική αντιστροφή στην αφήγηση, η επιλογή του να διαβάζουμε τις σκέψεις του χαρακτήρα και όχι το αποτέλεσμα της αφήγησής του σε ένα νοητό κοινό, δημιουργεί μία σχεδόν υπόγεια σύνδεση του αναγνώστη μαζί του. Η ροή της σκέψης διακόπτεται από ξαφνικές παρεμβάσεις του υποσυνείδητου: το ρεφραίν ενός τραγουδιού, οι ασύνδετοι συνειρμοί κατά τη διάρκεια ενός αυνανισμού…

Αριστοτεχνικά δομημένος, ο χαρακτήρας του Timothy Hole μοιάζει τόσο πραγματικός, που, για πολλά χρόνια, επικρατούσε η αντίληψη ότι πρόκειται για μια ιστορία του Moore με έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία. Στο κείμενο των Antony Johnston και Jaime Hernandez, που συνοδεύει την έκδοση της Avatar Press, το 2003, ο ίδιος ο συγγραφέας δήλωσε:

Υποθέτω ότι ακριβώς εξαιτίας του ότι η ιστορία έχει μια προσωπική ματιά, υπήρξαν κάποιοι που υπέθεσαν: “Θα χει να κάνει με το γεγονός ότι ο Alan Moore, τώρα που είναι τόσο επιτυχημένος, γύρισε πίσω στη γενέτειρά του και αισθάνθηκε τύψεις για το παρελθόν του, άρα έτσι οδηγήθηκε σε αυτή την κατάληξη”. Όχι, η αλήθεια είναι ότι είμαι συγγραφέας και οι συγγραφείς δημιουργούμε ιστορίες. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι χαρακτήρες μου δε φέρουν ψήγματα της προσωπικότητάς μου, αλλά πως το γεγονός ότι ο Timothy Hole δουλεύει στο χώρο της διαφήμισης  μου φάνηκε εμβληματικό σε σχέση με την κουλτούρα των 80s.

Στο ίδιο άρθρο, ο Moore δηλώνει πως το A SMALL KILLING είναι ένα από τα καλύτερα comics που έχει γράψει, ενώ όπως προκύπτει μέσα από τις συνεντεύξεις, τόσο του ιδίου όσο και του Zarate, η αρχική ιδέα ενός παιδιού που καταδιώκει έναν ενήλικα, ανήκε στον εικονογράφο.

Σε ότι αφορά στο έτερο δημιουργικό ήμισυ της ιστορίας, τον αργεντίνικης καταγωγής illustrator, Oscar Zarate, η ζωγραφική τεχνοτροπία του αποτελεί ιδανικό επιχείρημα για τους υποστηρικτές του παραδοσιακού χρωματισμού στην προ digital coloring εποχή. Από τα ρευστά backgrounds, που μοιάζουν να αποτυπώνουν, ταυτόχρονα, τόσο την πραγματικότητα, όσο και την ερμηνεία της μέσα από το βλέμμα του παρατηρητή, μέχρι την εξαιρετική αποτύπωση των συναισθημάτων στα πρόσωπα, τόσο του Tim, όσο και του μικρού “δαίμονα” που τον καταδιώκει, ο Zarate σε κερδίζει μέσα στις 10 πρώτες σελίδες, ακόμη κι αν η τεχνική του δεν είναι αισθητικά το καλύτερό σου.

Συνοψίζοντας, θεωρώ υποχρέωσή μου να μοιραστώ μαζί σας το γεγονός ότι στην αρχή σχεδόν αναγκάστηκα να γράψω για το A SMALL KILLING, εξαιτίας μιας σειράς λόγων που αφορούν στην εσωτερική οργάνωση του αφιερώματος. Η απροθυμία μου οφειλόταν στο γεγονός ότι, όπως και πολλοί άλλοι (στην ομάδα του COMICDOM, αλλά και έξω από αυτή), είτε δεν το είχαν διαβάσει, είτε -και αυτή είναι η δική μου περίπτωση- το είχαμε διαβάσει κάποια στιγμή στο παρελθόν, και στη συνέχεια το ξεχάσαμε, υπό το βάρος άλλων, ασύγκριτα πιο προβεβλημένων, αριστουργημάτων του Alan Moore. Γράφοντας τις τελευταίες γραμμές αυτού του κειμένου, και διαβάζοντας τις τελευταίες ημέρες ξανά και ξανά το A SMALL KILLING, πλέον  έχει αποκατασταθεί στη συνείδησή μου ως μία από τις πραγματικά σπουδαίες στιγμές στη συγγραφική καριέρα του Moore, αλλά και ευρύτερα της εικονογραφημένης αφήγησης. Είτε το είχατε διαβάσει στο παρελθόν, είτε όχι, σας προτρέπω να του δώσετε (ακόμη) μία ευκαιρία.

(Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου)

Εδώ θα βρείτε συγκεντρωμένα τα κείμενα που πλαισιώνουν το αφιέρωμα στο έργο του Alan Moore, με τα υπόλοιπα 9 comics που ψήφισαν οι συντάκτες του comicdom.gr στη λίστα με τις κορυφαίες δημιουργίες του Βρετανού συγγραφέα.