Top 50 Manga: 1. PLUTO

Writer: Naoki Urasawa
Co-Author: Takashi Nagasaki
Artist: Naoki Urasawa
Viz Media

Τρία manga του Naoki Urasawa έχουν εκδοθεί μέχρι στιγμής στα αγγλικά. Και τα τρία έκαναν την εμφάνισή τους σε μια από τις δέκα κορυφαίες θέσεις του Top 50 μας (20th CENTURY BOYS στη θέση 7 και MONSTER στην θέση 6). Το PLUTO, λοιπόν, στην κορυφή, και ήδη ακούω κραυγές “Ιερόσυλοι!!!”, “Την παλεύετε ρε;;;” και άλλα χαριτωμένα (και ελαφρώς επιθετικά) να αντηχούν στα αυτιά μου. Είναι πράγματι το καλύτερο manga του Urasawa αυτό; Είναι όντως το καλύτερο manga όλων των εποχών;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Στην κορυφή της δημοτικότητας του σημαντικότατου comic ASTRO BOY, ο Osamu Tezuka (ας μην επαναλαμβανόμαστε, αν παρακολουθείτε αυτό το countdown, ξέρετε πολύ καλά ποιός είναι αυτός και ποιοί τίτλοι συνοδεύουν το όνομά του) δημιουργεί την ιστορία “The Greatest Robot on Earth” (την οποία μπορείτε να διαβάσετε στον τρίτο τόμο της σειράς από την Dark Horse), η οποία παραμένει, ακόμα και σήμερα, μια από τις πιο αγαπητές περιπέτειες του συγκεκριμένου ήρωα. Με αυτήν επέλεξε, λοιπόν, να αναμετρηθεί και ο Naoki Urasawa ανασκευάζοντάς την στο PLUTO. Ριψοκίνδυνο; You bet!

Ο Astro Boy δια χειρός Naoki Urasawa

Οι διασκευές γενικά είναι δύσκολος στίβος, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για κάτι με τόσο πιστό fanbase. Πρώτα από όλα, υπάρχει ήδη ένας υψηλός πήχης, τον οποίο θα προσπαθήσει να ξεπεράσει το νέο έργο που ανεβαίνει ακόμα ψηλότερα όταν το κοινό που θα το κρίνει είναι δεμένο και συναισθηματικά με το παλιό έργο.

Ταυτόχρονα, μια διασκευή έχει νόημα και ουσία μόνο αν υπάρχει κάτι νέο ή διαφορετικό να ειπωθεί πάνω στο ίδιο θέμα. Το αρχικό υλικό μπορεί είτε να σε παγιδεύσει και να σε κρατήσει υπερβολικά κοντά του, έτσι ώστε το νέο δημιούργημα να καταλήξει ένα απλό κακέκτυπο, είτε να σε αφήσει να απομακρυνθείς υπερβολικά από αυτό, με αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζεται καμία συνεκτική σχέση μεταξύ των δύο έργων. Τέλος, έτσι κι αλλιώς είναι σχεδόν αδύνατον να μην υπάρξουν κάποιοι fans που θα καταγγέλλουν την “Προδοσία!” που διαπράχθηκε ενάντια στο αντικείμενο της θρησκευτικής τους λατρείας και, κατά συνέπεια, ενάντια στους ίδιους.

Εδώ, όμως, έχουμε ένα εξαιρετικό παράδειγμα διασκευής: το σενάριο του “The Greatest Robot on Earth” παραμένει στα ουσιαστικότερά του σημεία ανέπαφο, αλλά, ταυτόχρονα, ο Urasawa έχει κατορθώσει να το κάνει απολύτως δικό του. Μεταφράζει μια περιπέτεια που απευθύνεται σε παιδιά, στη γλώσσα ενός ενήλικου, σκοτεινού, αστυνομικού θρίλερ που αντλεί στοιχεία επιστημονικής φαντασίας από τους μεγάλους συγγραφείς του είδους. Ο Urasawa γνωρίζει πολύ καλά ότι η μετατροπή ενός παιδικού/εφηβικού αναγνώσματος σε ανάγνωσμα για ενήλικες δεν έγκειται στην τοποθέτηση του κεντρικού ήρωα σε ένα grim and gritty περιβάλλον ή στην αντικατάσταση των βασικών (θετικών) χαρακτηριστικών της προσωπικότητάς του με αυτά του βασανισμένου ψυχοπαθούς εξαδέλφου του, or whatever… Αντιθέτως, επιλέγει να διατηρήσει τον χαρακτήρα του Astro Boy, αλλάζοντας όμως το point of view της αφήγησης και μετατοπίζοντας ακολούθως το βάρος του κεντρικού προσώπου σε ένα χαρακτήρα δικής του επινόησης. Η επιλογή αυτή τον απαλλάσσει από την αθώα ματιά του παιδιού-ρομπότ, ενώ παράλληλα του δίνει την ελευθερία να επεκταθεί άνετα σε φιλοσοφικά μονοπάτια.

Με αυτή την αλλαγή δεν διακυβεύει, ωστόσο, την πνευματική συγγένειά του με τον Tezuka, η οποία δεν περιορίζεται στο διάσημο Star System: πολλοί από τους προβληματισμούς τους οποίους έχουμε συναντήσει στο έργο του “θεού των manga” παραμένουν, ως πυρήνας – σε μια πιο σύγχρονη εκδοχή τους – στα manga του Urasawa και κατά μείζονα λόγο στο PLUTO, κάτι που είναι εντελώς ξεκάθαρο. Η ανθρώπινη φύση, τα όρια που ξεχωρίζουν τον άνθρωπο από τα μη ανθρώπινα όντα (στην συγκεκριμένη περίπτωση τα ρομπότ), οι αναμνήσεις, το παρελθόν και ο αντίκτυπός του στο παρόν, ο παραλογισμός του πολέμου, η αγάπη, η οικογένεια, το καλό και το κακό (τόσο ως πράξη, όσο και ως καθοριστικό χαρακτηριστικό) αποτελούν θέματα που επανέρχονται και στα δυο έργα. Σχεδιαστικά, ο Urasawa επιλέγει μια ρεαλιστικότερη απόδοση των ηρώων του Tezuka, χωρίς όμως να τους αλλάζει σε τέτοιο βαθμό ώστε να μην είναι αναγνωρίσιμοι.

Osamu Tezuka vs Naoki Urasawa

Χρειάζεται να έχετε διαβάσει το “The Greatest Robot on Earth” για να διαβάσετε το PLUTO; Όχι, σε καμία περίπτωση, αλλά η γνώση του αρχικού υλικού (όπως συνήθως συμβαίνει με τις διασκευές) προσθέτει αρκετά επίπεδα στην νέα ανάγνωση και το τοποθετεί στην κορυφή της λίστας των top 50 manga.

Μέχρι τη στιγμή που είδα τα αποτελέσματα της παρούσας κατάταξης, πίστευα ότι το PLUTO θα ήταν λιγότερο δημοφιλές από το 20th CENTURY BOYS και το MONSTER και χάρηκα ιδιαίτερα όταν διαψεύσθηκα.

Τι είναι αυτό που κάνει το PLUTO καλύτερο στα μάτια μου από τα προαναφερθέντα manga του Urasawa; Το editing. Με τον κίνδυνο να με πάρουν με τις ντομάτες, έχω να δηλώσω ότι, κατά τη γνώμη μου, η μεγαλύτερη αδυναμία της γραφής του Naoki Urasawa είναι τα subplots. Μπορεί να είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα, και να προσθέτουν βάθος και ουσία στη συνολική εικόνα, αλλά είναι ΠΟΛΛΑ. Δεν ξέρω αν αυτό οφείλεται στην υπερπαραγωγική φαντασία του δημιουργού και στο πλήθος των ιστοριών που ξεχειλίζουν από αυτήν ή στις απαιτήσεις των εκδοτικών οίκων να αρμέξουν όσο το δυνατόν περισσότερο μια επιτυχία, αλλά θεωρώ ότι αποδυναμώνουν τη βασική πλοκή. Σίγουρα ο Urasawa έχει την ικανότητα να το κάνει καλύτερα από κάθε άλλο δημιουργό comics που έχω διαβάσει μέχρι στιγμής, αλλά και πάλι δεν καταφέρνει να αποφύγει εντελώς τις επιπτώσεις αυτής της επιλογής του. Στο PLUTO, τη σεναριακή επίβλεψη είχε ο Makoto Tezuka (γιος του Osamu Tezuka), ο οποίος φρόντισε να μείνει το νέο manga πιστό στο πνεύμα του πατέρα του. Έτσι, το PLUTO, σε σύγκριση με τις υπόλοιπες δουλειές του Urasawa, είναι σύντομο: μόνο 8 αριστουργηματικοί τόμοι, απόλυτα συγκροτημένοι, σφιχτοί, με κάθε καρέ να είναι απαραίτητο στοιχείο στην εξέλιξη της αφήγησης.

Θα παρατηρήσατε ίσως ότι, πέρα από το υλικό το οποίο προσέφερε την αρχική έμπνευση σε αυτή την παρουσίαση, αναφέρθηκα μόνο στις άλλες δουλειές του Naoki Urasawa και καθόλου στους υπόλοιπους υποψήφιους που θα μπορούσαν να διεκδικήσουν την κορυφαία θέση στο Τop 50 Manga.

Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, κάτω από την σκιά του μεγάλου Tezuka, σήμερα, ο Naoki Urasawa μόνο με τον εαυτό του μπορεί να συγκριθεί και κάθε νέα του δημιουργία έχει να αναμετρηθεί μόνο με τις προηγούμενές του.

(Μυρτώ Τσελέντη)