Wonder Woman: Από Το Μύθο Στο Θρύλο

Στα τέλη του 1941, τα υπερηρωικά comics είχαν εδραιωθεί στην αμερικανική αγορά. Μετά την ορμητική είσοδο του Superman το 1938 και την εμφάνιση του Batman ένα χρόνο αργότερα, μια πλειάδα ηρώων θα προστίθενταν με καταιγιστικούς ρυθμούς, δημιουργώντας αυτό που αργότερα θα ονομάζαμε ως την Golden Age των comics. Οι Flash, Green Lantern, Hawkman, Dr. Fate, Sandman και πολλοί άλλοι βοήθησαν τη DC Comics να πουλά εκατομμύρια αντίτυπα κάθε μήνα και να ανακηρυχθεί η αδιαμφισβήτητη βασίλισσα των comics. Και όμως. Αν και όλοι αυτοί οι αγαπημένοι χαρακτήρες είναι ακόμα και σήμερα μαζί μας, κανείς τους δεν κατάφερε να συμπληρώσει την “αγία τριάδα” της DC. Αυτή η θέση, που θα έβρισκε κάτοχο πολύ σύντομα, βρισκόταν ακόμα στο μυαλό ενός πολύ ιδιαίτερου ανθρώπου.

Πάντα με γοήτευαν οι δημιουργοί των πρώτων χρόνων της οργανωμένης βιομηχανίας των comics. Μιλάμε για ανθρώπους που δε μεγάλωσαν με comics, γιατί απλούστατα δεν υπήρχαν ακόμη (εκτός κάποιων comic strips). Έπρεπε να δημιουργήσουν οι ίδιοι όλους αυτούς τους κανόνες, που ακολουθούν (ή αλλάζουν) οι μετέπειτα συγγραφείς και σχεδιαστές. Οι περισσότεροι άνθρωποι του χώρου είχαν ένα παρελθόν στα pulps ή τα fanzines επιστημονικής φαντασίας. Υπήρχαν, όμως, και κάποιοι που δεν έμπαιναν πολύ εύκολα σε καλούπια.

Ο William Moulton Marston δεν ήταν ένας τυχαίος δημιουργός comics. Βασικά, είναι ένας από τους πλέον ιδιαίτερους συγγραφείς στην ιστορία του Μέσου. Ψυχολόγος, δικηγόρος, ακόμα και εφευρέτης (συνέβαλε στη δημιουργία αυτού που εκλαϊκευμένα αποκαλούμε “ανιχνευτή ψεύδους”), ο Marston ήταν υπέρμαχος της ενδυνάμωσης των γυναικών στην κοινωνία και είχε εκφράσει την άποψη ότι τα comics θα μπορούσαν να διαδραματίσουν έναν περισσότερο εκπαιδευτικό ρόλο. Ο δρόμος προς τη δημιουργία της Wonder Woman (μάλλον και με την παρακίνηση της συζύγου του Marston) άνοιξε όταν ο Max Gaines του έδωσε την ευκαιρία να κάνει πράξη τη δημιουργία ενός χαρακτήρα δυνατού σαν τον Superman, αλλά με την αγάπη και την τρυφερότητα που μόνο μια γυναίκα θα μπορούσε (κατά τον Marston) να επιδείξει. Και το όνομα αυτής… Wonder Woman!

Μπορεί το origin της Wonder Woman να μην είναι τόσο διαδεδομένο όσο το αντίστοιχο ηρώων όπως ο Superman, ο Batman ή ο Spider-Man (ειδικά στο κοινό που δεν ανήκει στους συστηματικούς αναγνώστες των comics) δεν παύει, όμως, να είναι αρκετά iconic, παρά τις αλλαγές του κατά καιρούς. Η Diana, πριγκίπισσα των Αμαζόνων, ζει στη Themyscira (αρχικά Paradise Island), αποκομμένη από τον έξω κόσμο. Όταν το αεροπλάνο του πράκτορα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών Steve Trevor θα συντριβεί στο νησί, η Diana θα τον βοηθήσει να γιατρευτεί, θα τον ερωτευθεί και θα τον ακολουθήσει στον “κόσμο των ανδρών”, όπου, ως Wonder Woman πλέον (και με alter ego τη Diana Prince), θα πολεμήσει το έγκλημα με τη βοήθεια των υπερδυνάμεών της, του μαγικού της λάσο (που κάνει όποιον δεθεί με αυτό να λέει μόνο την αλήθεια) και των αλεξίσφαιρων μπρασελέ της.

Σίγουρα. μπορείτε να φανταστείτε πόσο επαναστατικά ήταν όλα αυτά σχεδόν οκτώ δεκαετίες πίσω. Προσθέστε και το γεγονός ότι ο Marston, κατά τα χρόνια που έγραφε τις περιπέτειες, συνήθιζε να κάνει εκτεταμένη χρήση σκηνών bondage και υποταγής (είτε άλλων γυναικών είτε και της ίδιας της Diana) και μπορείτε να καταλάβετε ότι σίγουρα δεν ήταν ένα comic σαν όλα τα άλλα. Πολλές συζητήσεις έχουν γίνει και αρκετά βιβλία έχουν γραφτεί, επιχειρηματολογώντας αν αυτές οι απεικονίσεις ήταν οι μύχιοι ερωτικοί πόθοι του Marston, η επιρροή που του άσκησε το γεγονός ότι υπήρξε ψυχολόγος σε φυλακές ή απλά ήθελε να προβοκάρει τους νεαρούς αναγνώστες. Πιθανόν όλα να έπαιξαν το ρόλο τους. Το σίγουρο είναι πως για τον Dr. Fredric Wertham (SEDUCTION OF THE INNOCENT) όχι απλά υπήρχαν οι bondage σκηνές (αυτό ήταν αυταπόδεικτο), αλλά και έντονα ομοφυλοφιλικά στοιχεία. Ο θάνατος του Marston (1947) και η υιοθέτηση του Comics Code (1954) οδήγησαν τη Wonder Woman σε λιγότερο φεμινιστικά μονοπάτια.

Ο άνθρωπος που κλήθηκε να απεικονίσει το όραμα του Marston ήταν ο H.G. Peter, ο οποίος μέχρι τότε είχε εργαστεί ως γελοιογράφος σε εφημερίδες και είχε και κάποιες σποραδικές δουλειές σε comic books. Σε αντίθεση με πολλούς νεαρούς δημιουργούς της εποχής (Siegel, Shuster, Kane), ο Peter ήταν ήδη 61 ετών, όταν ξεκίνησε να σχεδιάζει τη Wonder Woman, και θα συνέχιζε μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1958. Το στιλ του ήταν σχετικά απλοϊκό, αλλά ταυτόχρονα πολύ ιδιαίτερο, κάτι που κάνει τις σελίδες του να ξεχωρίζουν εύκολα.

Η επιτυχία των comics της Wonder Woman ήταν πολύ μεγάλη από το ξεκίνημά τους. Μόλις ένα μήνα μετά την πρώτη της εμφάνιση στο ALL-STAR COMICS #8, η Wonder Woman πρωταγωνίστησε στην ανθολογία SENSATION COMICS, ενώ έξι μήνες αργότερα απέκτησε τον δικό της ομώνυμο τίτλο, κάτι που ελάχιστοι ήρωες είχαν πετύχει κατά την Golden Age. Σα να μην έφταναν όλα αυτά, στα τέλη του 1942, έκανε την τακτική της εμφάνιση σε ακόμη μία ανθολογία, το COMIC CAVALCADE, ενώ αποτέλεσε και μέλος της Justice Society of America, αρχικά ως… γραμματέας (άλλοι καιροί, άλλα ήθη…). Οι εμφανίσεις της προσεγγίζουν σε αριθμό αυτές του Superman και του Batman. Το να μιλήσουμε για ανταγωνισμό ανάμεσα στο γυναικείο φύλο, θα ήταν αστείο (ίσως με την εξαίρεση της Mary Marvel).

Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρουμε ότι για ένα μικρό διάστημα, την περίοδο 1944-45, εκτός των εμφανίσεών της στα comic books, η Diana διέθετε και το δικό της ημερήσιο comic strip στις εφημερίδες (και αυτό δημιούργημα των Marston και Peter). Η μεγαλύτερη, όμως, απόδειξη της δημοτικότητάς της δεν είναι άλλη από το γεγονός ότι μέχρι την αναγέννηση των υπερηρώων κατά τη Silver Age, μόλις τρεις χαρακτήρες είχαν αδιάλειπτη έκδοση των περιπετειών τους. Ο Superman, ο Batman και η Wonder Woman.

Όπως είναι λογικό, για έναν χαρακτήρα του οποίου οι περιπέτειες εκδίδονται συνεχώς επί 75 ολόκληρα χρόνια, κάθε εποχή είχε και τα δικά της χαρακτηριστικά. Στη Golden Age, πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο αγώνας ενάντια στο Ναζισμό, κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ η Wonder Woman είχε αρκετά ξεκάθαρα φεμινιστικά χαρακτηριστικά (τουλάχιστον μέχρι το 1947 και το θάνατο του Marston). Στο πνεύμα των αλλαγών που επέφερε η Silver Age, η Diana, στα χέρια των Robert Kanigher και Ross Andru πλέον, άλλαξε και αυτή. Χάθηκε κάθε αναφορά στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ στα πρότυπα του Superboy, είχαμε τις περιπέτειες της Wonder Girl. Η Golden Age Wonder Woman ανήκε πλέον στην Earth 2. Η Bronze Age έφερε τη μεγαλύτερη ίσως αλλαγή στην ιστορία του χαρακτήρα, αφού για ένα διάστημα έχασε τις υπερδυνάμεις της, εντρύφησε στις πολεμικές τέχνες και οι ιστορίες της απέκτησανέναν πιο crime/suspense τόνο. Μετά το CRISIS ON INFINITE EARTHS ο τίτλος (στα χέρια – μεταξύ άλλων – των George Perez, John Byrne και Greg Rucka) έδωσε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην ελληνική μυθολογία και πολλοί χαρακτήρες που εισήχθησαν ήταν επηρεασμένοι από αυτή. Αυτό το μοτίβο συνεχίσθηκε και με το New 52, από τους Brian Azzarello και Cliff Chiang, αν και με πολύ πιο σκοτεινό τόνο, σε βαθμό που θύμιζε περισσότερο comic της Vertigo.

Η Wonder Woman είναι ένας από τους πλέον προβεβλημένους χαρακτήρες comics και πρώτη – με τεράστια διαφορά – ανάμεσα στους γυναικείους. Φυσικά, αυτή η επιτυχία δε θα μπορούσε παρά να μεταφερθεί και σε άλλα μέσα, πέραν των comics. Ένα από τα μέσα που δε μπόρεσαν να αντισταθούν στην πριγκίπισσα των Αμαζόνων ήταν η τηλεόραση. Και αν οι προσπάθειες του 1967, του 1974 και του 2011 δεν είχαν την αναμενόμενη επιτυχία, σειρά WONDER WOMAN του 1975, με την υπέροχη Lynda Carter στον πρωταγωνιστικό ρόλο, υπήρξε σταθμός. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι, ως αποτύπωση χαρακτήρα, πλησιάζει τον θρύλο του Christopher Reeve ως Superman.

Την επιτυχία που δεν έχει στις τηλεοπτικές οθόνες εδώ και πολλά χρόνια η Amazon Princess ήρθε να υποκαταστήσει η εμφάνιση της Wonder Woman (στο ρόλο η υπέροχη Gal Gadot) στην ταινία BATMAN V SUPERMAN: DAWN OF JUSTICE, καθώς και στις επερχόμενες WONDER WOMAN και JUSTICE LEAGUE. Πολλοί είναι αυτοί, άλλωστε, που υποστηρίζουν ότι η μεγαλύτερη επιτυχία του DC Extended Universe είναι ο ρόλος της Wonder Woman.

Σε όλα αυτά, βέβαια, θα πρέπει να προσθέσουμε τις πολλές εμφανίσεις της Wonder Woman και σε animated σειρές και ταινίες, καθώς εκτός της ομώνυμης ταινίας του 2009, εμφανίστηκε σε πολλές τηλεοπτικές σειρές, με πιο χαρακτηριστικές τις SUPER FRIENDS, JUSTICE LEAGUE και JUSTICE LEAGUE UNLIMITED.

Αλλά το μεγαλύτερο κατόρθωμα της Wonder Woman δεν είναι ούτε τα comics ούτε οι σειρές ούτε οι ταινίες. Είναι το γεγονός ότι αποτελεί έναν από τους ελάχιστους χαρακτήρες που ξέφυγαν από τα στενά όρια των σελίδων και των οθονών και κατάφεραν να επηρεάσουν την κουλτούρα μας. Να γίνουν ινδάλματα και να εμπνεύσουν με την παρουσία τους. Τη Wonder Woman τη γνωρίζουν και πολλοί που δεν έχουν διαβάσει ούτε ένα comic στη ζωή τους. Διαχρονικά αποτέλεσε ένα σύμβολο για την ενδυνάμωση των γυναικών και χρησιμοποιήθηκε και για φεμινιστικούς σκοπούς. Τολμώ να πω ότι σε πολιτισμικό αντίκτυπο ξεπερνά και τον Batman και υπολείπεται μόνο του υπέρτατου συμβόλου των comics, του Superman. Μην ξεχνάμε ότι πρόσφατα ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών όρισε τη Wonder Woman Πρέσβειρα επί τιμή για την ενδυνάμωση των γυναικών και των κοριτσιών (ναι, ξέρω, πιο corny πεθαίνεις, αλλά και πάλι δείχνει την τεράστια αναγνώριση που έχει σαν χαρακτήρας). Φαντάζεστε κάποια άλλη ηρωίδα σε αυτό το ρόλο;

Δεν υπάρχει αμφιβολία. Ο Superman και ο Batman είναι – διαχρονικά – οι δύο σημαντικότεροι και συνάμα δημοφιλέστεροι χαρακτήρες που ξεπήδησαν από τα αμερικανικά, και όχι μόνο, comics. Το γεγονός ότι η Wonder Woman καταφέρνει 75 χρόνια τώρα να βρίσκεται συνεχώς και αδιαλείπτως ανάμεσά τους σαν ίση προς ίσους, τα λέει όλα. Η Wonder Woman είναι ένας υπέροχος χαρακτήρας, ένα κοινωνικό και πολιτισμικό ίνδαλμα και ένα τεράστιο εμπορικό κεφάλαιο.

Διδάσκει, χωρίς να κάνει κήρυγμα. Επιβάλλεται, χωρίς να προκαλεί. Κερδίζει με την ευγένεια και τη χάρη της, αλλά όποτε χρειαστεί ρίχνεται πρώτη στη μάχη με αυτοθυσία. Στέκεται άνετα δίπλα σε όλους τους αγαπημένους ήρωες της μυθολογίας και της λογοτεχνίας και δίνει δύναμη και έμπνευση σε όλους και ιδιαίτερα σε κορίτσια και γυναίκες, εδώ και 75 χρόνια! Και αυτό δεν είναι παρά μόνο η αρχή!