1992? Really?
Όσοι με γνωρίζουν προσωπικά, ξέρουν ότι είμαι -για να το πω κομψά- ελαφρώς οξύθυμος. Συνήθως, δεν χρειάζονται πάρα πολλά για να χάσω τη διάθεση μου, να βγω εκτός εαυτού, να αρχίσω να θυμώνω, να φωνάζω, να μπινελικώνω… Το εννοώ – it really doesn’t take much!
Ένα από τα πράγματα που μπορούν να με εξοργίσουν πάρα πολύ εύκολα (right up there με τον υπέρμετρο φεμινισμό, την πολυχρωμία στις διαφημίσεις, και τους αστοιχείωτους που πηγαίνουν σε τηλεπαιχνίδια) είναι τα άρθρα για comics από δημοσιογράφους (or whatever) που δεν έχουν καμία σχέση με το αντικείμενο, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν έχουν κανέναν ενδοιασμό να επιδεικνύουν αδιακρίτως και ασυστόλως την άγνοια τους.
Case in point, το άρθρο του Craig Taylor, στη σημερινή online version της GUARDIAN. (Thanks to Journalista.)
Το άρθρο τιτλοφορείται “The Best Graphic Novels” (wow!) και αποτελεί μέρος μιας σειράς κειμένων, στην οποία οι συντάκτες της εφημερίδας παρουσιάζουν τα “1000 Βιβλία Που Όλοι Πρέπει Να Διαβάσουν”. (Double wow!). Αναπόφευκτα, μια τέτοια σειρά θα έφτανε κάποια στιγμή και στα comics, με τα αποτελέσματα να είναι, λίγο-πολύ, αυτά που θα περίμενε οποιοσδήποτε έχει διαβάσει περισσότερα από 2-3 άρθρα αυτής της “λογικής”.
Ας αφήσουμε στην άκρη το γελοιωδέστατο “The Best Graphic Novels”, που ακόμη κι αν είχε νόημα ύπαρξης ως τίτλος άρθρου, αυτό θα όφειλε να είναι ελαφρώς μεγαλύτερο από το ούτε-καν-500-λέξεις που αφιερώνει ο Taylor.
Ας αφήσουμε στην άκρη την επιλογή των “best”, η οποία μοιάζει να έχει γίνει με μοναδικό κριτήριο το “αυτά μου δώσανε και διάβασα κάτι φίλοι μου που ασχολούνται με τα comics”, σε συνδυασμό με το “κάνοντας μερικά πρόχειρα google searches, αυτά μου φάνηκε πως συζητήθηκαν πολύ τα τελευταία χρόνια”. (By the way, το EXIT WOUNDS και το PERSEPOLIS πού είναι; Είναι ψιλο-στάνταρ σε κάτι τέτοια άρθρα. Πόντος στον Taylor, που κατάφερε τουλάχιστον να μην είναι 100% προβλέψιμος!)
Ας αφήσουμε, τέλος, στην άκρη ακόμη και την ατσούμπαλη, βιαστική, και ελαφρώς ασυνάρτητη ανάλυση, σχετικά με το τι είναι το “graphic novel” και πως διαφοροποιείται απ’ το comic. (Short answer: ΔΕΝ διαφοροποιείται. Το ίδιο πράγμα είναι, απλά το ένα ακούγεται αρκετά πιο artistic και ανυπολόγιστα πιο pretentious. Αυτό φυσικά δεν θα το μάθετε διαβάζοντας το άρθρο του Taylor!)
Αυτό, όμως, που δεν μπορώ να “αφήσω στην άκρη”, είναι το κλείσιμο της πρώτης παραγράφου, όπου ουσιαστικά ο Taylor επιχειρεί να περάσει στους αναγνώστες το μήνυμα ότι κάποτε τα comics ήταν “comics”, αλλά κάποια στιγμή μεγάλωσαν, σοβαρευτηκαν και έγιναν “graphic novels”. Το πρόβλημα μου δεν είναι με το concept, αυτό καθαυτό, αλλά με το χρονικό πλαίσιο στο οποίο ο συντάκτης προσδιορίζει αυτή την ενηλικίωση…
But ever since Art Spiegelman’s Maus won the Pulitzer and Joe Matt began publishing Peepshow, both in 1992, comic artists have found freedom to concentrate on less obvious fare.
Σοβαρά; Από το 1992, λοιπόν, οι δημιουργοί comics απελευθερώθηκαν και μπόρεσαν να επικεντρωθούν σε λιγότερο προφανείς θεματολογίες; Μέχρι το 1992, δεν είχε υπάρξει ΤΙΠΟΤΕ που να δείχνει ξεκάθαρα πως τα comics μπορούσαν να αποτελέσουν μέσο έκφρασης πολύπλοκων συναισθημάτων, βαθύτερων νοημάτων, προσωπικών απόψεων και ιδεών; Μέχρι το 1992, τα comics ήταν μόνο μια πλατφόρμα για δημιουργία άμυαλων και μονοδιάστατων adventure stories, χωρίς ίχνος υψηλότερων βλέψεων και προσδοκιών;
Well, that’s news to me! Και φαντάζομαι πως θα αποτελεί είδηση και για δημιουργούς όπως ο Robert Crumb, ο Harvey Pekar, οι αδελφοί Hernandez, ο Chester Brown, ο Paul Chadwick, ο Bill Griffith, ο Will Eisner (που έχει, ούτως ή άλλως, αρκετούς λόγους να στριφογυρίζει στον τάφο του, τώρα τελευταία!), η Linda Barry, ο Kim Deitch, ο Denny O’Neil, o Gary Panter, η Carol Lay, ο Harvey Kurtzman, o Daniel Clowes, ο Alan Moore, ο Richard McGuire, ο Justin Greene, ο Carl Barks, ο Gilbert Shelton, o Charles Burns, η Phoebe Gloeckner, ο Kyle Baker, o Jack Jackson, o Neil Gaiman, ο Howard Cruse…
Το χειρότερο όλων είναι πως η εξωφρενική αυτή διαπίστωση του Taylor, θα αποτελεί είδηση και για τον ίδιο τον Art Spiegelman, ο οποίος πριν το 1992, είχε ήδη ολοκληρώσει μια σειρά από σπουδαίες δουλειές, μεταξύ των οποίων και το μεγαλύτερο μέρος του -αναφερθέντος από το συντάκτη- MAUS!
Με όλα αυτά που διαβάζω, πραγματικά αναρωτιέμαι: από πότε η φράση “know the stuff you write about” έπαψε να αποτελεί αρχή και κανόνα της δημοσιογραφίας;
(Ο μόνος που την έβγαλε “ζάχαρη” με την όλη φάση, είναι ο Joe Matt, το έργο του οποίου ανακηρύχτηκε ξαφνικά -πιθανώς, χωρίς να το πιστεύει ούτε ο ιδιος- σε κομβικό σημείο στην εξέλιξη του μέσου!)