Από Το Φωτοτυπικό Στην Πρέσσα, Μέρος 6ο: Άκου Tι Eίπε

Φέτος, όπως είμαι σίγουρος ότι γνωρίζετε, γιορτάσαμε τα 2.500 χρόνια του Μαραθωνίου. Για την ακρίβεια, θα μου έκανε μεγάλη έκπληξη να μην το γνώριζε κάποιος αυτό, ενώ θα μπορούσα να το εξηγήσω μόνο εάν αυτός ο κάποιος δεν βλέπει καθόλου τηλεόραση, δεν ακούει καθόλου ραδιόφωνο και η χρήση του internet περιορίζεται μόνο σε gaming forums ή/και porn. Προσωπικά, σκεφτόμουν πολύ σοβαρά να κατέβω κι εγώ να τρέξω, έτσι για το Comicdom Re Gamwto™, αλλά τελευταία στιγμή, έμαθα ότι θα έτρεχε κι ο πρωθυπουργός μας και δείλιασα. Ναι, καλά διαβάσατε, δείλιασα. Μπορεί κατά γενική ομολογία να είμαι ατρόμητος, μα το να τρέχει κανείς δίπλα στον GaP δεν είναι λίγο πράγμα. Τι θα γινόταν, ας πούμε, αν έτρεχα με περισσότερη χάρη και αποφασιστικότητα από Εκείνον; Πώς θα φαινόταν αυτό στους Ευρωπαίους εταίρους μας και πώς θα το σχολίαζαν όταν τους πρότεινε την χείρα για μια ακόμα δόση; Κι αν έβαζαν τα γέλια και του έλεγαν πως είδαν κάποιον που έτρεξε στο Μαραθώνιο καλύτερα από τον Πρωθυπουργό της χώρας; Όχι, αυτό το ρίσκο ήταν πολύ μεγάλο για μένα. Όσο και να φοιτούσα στην σχολή θάρρους του ΛαΖό, δεν νομίζω να κατάφερνα ποτέ να ξεπεράσω τις αναστολές μου.

Προτίμησα να κάτσω σπίτι, λοιπόν, και να ασχοληθώ με τον δικό μου προσωπικό μαραθώνιο (με μικρό “μ” γιατί δεν είναι τόσο σημαντικός όσο ο άλλος) και να συνεχίσω την σειρά αυτή των posts. Ναι, εντάξει, έχω πολύ θράσος που χρησιμοποίησα την λέξη “μαραθώνιος“, αλλά όπως είπε και ο συμπαθέστατος Σκαρμούτσος, χωρίς θράσος (τσαμπουκάς ήταν η λέξη που χρησιμοποίησε αλλά το ίδιο κάνει) στην Αμερική δεν πας πουθενά.

Την προηγούμενη φορά, σας είχα πει ότι θα φιλοξενούσαμε και τις απόψεις κάποιων καλλιτεχνών, έτσι ώστε να έχετε και μια διαφορετική οπτική γωνία στα πράγματα, όπως ακριβώς είχαμε κάνει και με τους εκδότες. Έχω λοιπόν τη χαρά να φιλοξενώ σήμερα τον Σπύρο Δερβενιώτη, τον Βασίλη Γκοκτζιλά και τον Μιχάλη Διαλυνά, κάθε ένας από τους οποίους βρίσκεται εδώ για διαφορετικό λόγο. Προς αποφυγή παρεξηγήσεων, καθώς είναι άλλωστε γνωστό ότι το πνεύμα του Φιδόγλωσσου περιπλανιέται, η σειρά που γράφτηκαν τα ονόματα είναι η σειρά με την οποία έλαβα τις απαντήσεις στις ερωτήσεις μου. Χωρίς άλλες καθυστερήσεις προχωρούμε στις συνεντεύξεις:

Ο Σπύρος Δερβενιώτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1969 και έχει σπουδάσει Σκηνογραφία στη Σχολή Σταυράκου. Άρχισε να σκιτσογραφεί το 1987 για το περιοδικό κόμικς Πάρα Πέντε. Δουλειές του έχουν δημοσιευτεί σε πολλά περιοδικά και εφημερίδες ενώ συνεργάζεται και με διαφημιστικές εταιρείες και εκδοτικούς οίκους σαν εικονογράφος. Έχει δημιουργήσει τις σειρές κόμικς “Μάνα Ρέιβερ”, ” Του Κτηνοτρόφου” (περιοδικό 9), “Χμούρφα Κλογκ” (Motosport), “Κομμωτές Χωρίς Σύνορα” (Hairstyle), “Έρρολ Ο Αιώνιος Προβολατζής (Σινεμά) σε σενάριο Δ.Βανέλλη και τη σειρά “Οι Αταίριαστοι” (Metrorama, City Press), που έχει ανθολογηθεί σε πέντε άλμπουμ απο τις εκδόσεις “Ελληνικά Γράμματα”. Από τις ίδιες εκδόσεις κυκλοφόρησε το άλμπουμ του “Γιατί Μας Μισούν;”, με παλιές και νέες γελοιογραφίες του για τις Η.Π.Α.. Το 2008 θα κάνει άλλη μία σειρά κόμικ στριπς ονόματι “Κροκό” για λογαριασμό της Free Sunday, με πρωταγωνιστές τρία αλληγατοράκια που ζουν στους υπονόμους, το Δαρείο, τον Αρμάντο και τον Κοσμά, καθώς και τη σειρά Καλού-Κακού για το BLOW της City Press, που θα βγει την επόμενη χρονιά σε τομάκι. Συνεχίζει ακάθεκτος να κάνει κοινωνικοπολιτισμικοπολιτικές γελοιογραφίες για την εφημερίδα City Press και σκίτσα για τη Free Sunday καθώς και για το πρακτορείο “Eurokinissi”, ενώ συνεργάζεται και με το περιοδικό “Γαλέρα” από την αρχή της κυκλοφορίας του. Είναι μέλος της Λέσχης Ελλήνων Γελοιογράφων και το τελευταίο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ Έλληνες Γελοιογράφοι ήταν αφιερωμένο σε αυτόν. Το 2010 συνεργάζεται με την Αλέξια Οθωναίου για το album Bleeding Hearts το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Jemma Press.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://derveniotis.wordpress.com/

1. Θέλω να πας μερικά χρόνια πίσω, λίγο πριν εκδόσεις την πρώτη σου δουλειά. Πώς αποφάσισες να κινηθείς και τι πληροφόρηση είχες σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές σου;
Χμμμ… (τρίβει μούσι, το πλάνο θολώνει και γίνεται ασπρόμαυρο) Θεσσαλονίκη, 1989. Πανελλήνια Έκθεση Κόμικς. Γνωρίζω τον Τάσο Αποστολίδη που την είχε επιμεληθεί. Ο Τάσος, ως υπεύθυνος έκδοσης ελληνικών κόμικς άλμπουμ στις Αγροτικές Συνεταιριστικές Εκδόσεις, μου είπε ότι ο οίκος ήταν ανοιχτός σε προτάσεις ολοκληρωμένων άλμπουμ. Ετσι γεννήθηκε ο Φανούρης Άπλας, με τη συνδρομή των Βανέλλη-Καλαϊτζή. Ατυχώς, την ίδια μέρα που ανεβαίναμε Θεσσαλονίκη να παραδώσουμε το ολοκληρωμένο άλμπουμ, οι ΑΣΕ ανέστειλαν τη δράση τους. Έτσι μείναμε με ένα έτοιμο άλμπουμ, ορφανό. Η Βαβέλ που ήταν η επόμενη εύλογη πόρτα να χτυπήσουμε, δίσταζε να επενδύσει σε μια δαπανηρή έκδοση-ρίσκο. Μια φίλη και γνώστρια του χώρου που έβλεπε πιο μπροστά από μένα, μου πρότεινε να πάω στον Πάνο Κουτρουλάρη, της Μαμούθ. Το θεώρησα απίθανο, μια και ήξερα ότι η Μαμούθ εξέδιδε μόνο ξενόγλωσσες δουλειές πρώτης γραμμής. Προφανώς, η ίδια ήξερε καλύτερα και τους δυο μας. Τhe rest is history (εξακολουθεί να τρίβει μούσι, το πλάνο ξαναγίνεται έγχρωμο, στο βλέμμα μια ελαφρά μελαγχολία)

2. Από όσο γνωρίζω, δεν έχεις ασχοληθεί ποτέ με την αυτοέκδοση. Ποιος είναι ο λόγος για αυτό;
O προφανής: δεν έχω εκατό χέρια κι άλλα τόσα πόδια. Θεωρητικά, η φιλόξενη αγκαλιά του εκδοτικού σου διαθέτει τον απαραίτητο μηχανισμό διανομής και διαφήμισης του έργου σου. Πρακτικά, σύντομα ανακαλύπτεις ότι η διαφήμιση είναι “όνειρο τρελό, όνειρο απατηλό”, η δε διανομή κάνει σλάλομ ανάμεσα σε πρακτικές που έχουμε απολαύσει στο ΝΟΝΟ του Κόπολα. Οπότε, τελικά η μόνη διαφορά είναι ότι για να μην έχεις διαφήμιση και προώθηση, κουράζεται κάποιος άλλος.

3. Παρόλα αυτά, θα πρότεινες την αυτοέκδοση σε κάποιον νέο δημιουργό ως επιλογή; Αν ναι, σε ποια περίπτωση θα το πρότεινες;
Στην περίπτωση που έχει εκατό χέρια και πόδια, ή/και έχει βρει κάποιον τρόπο που να υπερβαίνει την ποταπή φθαρτή ύλη. Για παράδειγμα, πώληση μέσω internet (ήδη γνωρίζω ότι κάποιοι συνθέτες διακινούν έτσι τη δουλειά τους με επιτυχία), στην οποία περίπτωση θα χρειαστούν μόνο εκατό γλώσσες-για τα γραμματόσημα της αποστολής.

4. Ποια είναι τα σημεία εκείνα κατά τη γνώμη σου που πρέπει να προσέξει κανείς όταν απευθυνθεί σε έναν εκδοτικό οίκο; Μπορείς να μας πεις κάποιες από τις δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει;
Η υπομονή γενικά συνίσταται και θέλει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ του να περιμένεις ένα εύλογο διάστημα που χρειάζεται για να αποφασιστεί η τύχη του έργου σου, και του διερευνητικού/υπενθυμιστικού τηλεφωνήματος όταν ψυχανεμίζεσαι ότι απλώς έχει ξεχαστεί σε κάποια ντάνα. Επίσης, κάτι που εγώ θεωρώ δεδομένο, αλλά έχω διαπιστώσει ότι σε πολλούς επίδοξους αποτελεί λόγο πελαγώματος, είναι το κριτήριο επιλογής του κατάλληλου οίκου. Δεν είναι όλα τα έργα για όλους τους εκδοτικούς. Αν ο οίκος λέγεται “Σωτήρ” μην απορήσεις όταν σου απορρίψουν το ΑΘΕΪΑ: HOW COOL IS THAT?. Το να ξέρεις τι έργα εκδίδει ένας εκδοτικός και να επιλέξεις αυτόν που ταιριάζει στο ύφος του έργου σου, θα σε φέρει πολύ πιo κοντά στην έκδοση του έργου σου από το να διαλέξεις τον εκδοτικό που “έκανε επιτυχία το XAΡΥ ΠΟΤΕΡ” ενώ το έργο σου λέγεται ΝΑΖΙ ΚΑΛΟΓΡΙΕΣ ΣΤΟ ΑΝΤΡΟ ΤΟΥ ΚΑΛΙΓΟΥΛΑ.

5. Τι έχεις να συμβουλέψεις έναν νέο δημιουργό, τόσο από τεχνικής όσο και από επιχειρηματικής πλευράς;
Από τεχνικής απόψεως, και βάζοντας στην άκρη προτιμήσεις τεχνοτροπίας, η μόνη συμβουλή μου είναι να μην ξεχνάει ότι αφηγείται μια ιστορία. Δε ζωγραφίζουμε pin ups με μπαλονάκια (ή χωρίς). Αφήγηση με comics σημαίνει αποτελεσματική σύνδεση του προηγούμενου με το επόμενο καρέ. Από επιχειρηματικής πλευράς; Πρώτα και κύρια να έχει αποφασίσει ότι τον ενδιαφέρει η επιχειρηματική πλευρά. Αν τον ενδιαφέρει, καλό θα ήταν κάποιες αποφάσεις να τις έχει πάρει πριν ξεκινήσει να σχεδιάζει την πρώτη σελίδα. Αριθμός σελίδων, μέγεθος έκδοσης κλπ. είναι αποφάσεις που έχουν (και) εμπορικό αντίκτυπο. Και μετά είναι οι αποφάσεις για το περιεχόμενο. Θες π.χ. να απευθύνεσαι δυνητικά σε κάθε ηλικία; Ξέχνα εκείνη τη σκηνή με το circle jerking στο Μυστικό Δείπνο. Θες δυνητικά να απευθύνεσαι σε διεθνές κοινό; Κόψε καλύτερα εκείνη την αναφορά στις επαναλήψεις του ΡΕΤΙΡΕ. Α, και βασικό: να αναζητάς γνώμες και συμβουλές σα να μην υπάρχει αύριο, αλλά να αποφεύγεις αυτές που σου προσφέρονται χωρίς να τις ζητήσεις.

Ο Βασίλης Γκογκτζιλάς είναι κομίστας, εικονογράφος και ζωγράφος. Γεννήθηκε το 1978 στην Ελλάδα. Στις δουλειές του συγκαταλέγονται εικονογραφήσεις για ελληνικές εφημερίδες, περιοδικά καθώς και παιδικά βιβλία. Πολλά από τα comics του εκδόθηκαν σε μικρής κυκλοφορίας περιοδικά αλλά και σε ανθολογίες. Συμμετείχε στο Popgun, μια ανθολογία από την Image Comics, η οποία βραβεύτηκε με βραβείο Eisner. Δουλειά του έχει παρουσιαστεί στο Illustration Now Vol.2 της Taschen. Είναι ο δημιουργός του Mr. Universe, που δημοσιεύτηκε στον δεύτερο και τέταρτο τόμο του Popgun,αλλά και ως one shot comic από την Image. Ζει και εργάζεται στην Ελλάδα.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://vassilisgogtzilas.blogspot.com/

1. Θέλω να πας μερικά χρόνια πίσω, λίγο πριν εκδόσεις την πρώτη σου δουλειά. Πώς αποφάσισες να κινηθείς; Τι πληροφόρηση είχες σχετικά με τις επιλογές σου;
Η πρώτη δημοσίευση έγινε κάπου εκεί στα 14 μου χρονιά σε ένα περιοδικό που πολύ λίγοι θα θυμούνται… το ΜΠΟΥΜΕΡΑΝΓΚ. Τυπωθήκαν και κυκλοφορήσαν 2 συνολικά τεύχη. Για μένα τότε ο κόσμος των comics ήταν όπως τoν παρουσίαζαν τα ελληνικά περιοδικά comics που διάβαζα. Ονειρικός και γεμάτος ευκαιρίες από την μια και γεμάτος δυσκολίες, όσoν αφορά στις συζητήσεις με άλλους δημιουργούς της πόλης της Θεσσαλονίκης, νεότερους και παλαιοτέρους. Πληροφόρηση καμιά πέρα των πηγών που ήδη ανέφερα, η οποία πολλές φορές δεν ήταν και κοντά στην πραγματικότητα, διότι άλλες παρουσίαζαν μια εξιδανικευμένη ελληνική πραγματικότητα και άλλες αυτήν την σαφώς πιο ανεπτυγμένη αγορά του εξωτερικού. Με θυμάμαι να κάνω διαφορά τηλεφωνήματα και επισκέψεις σε αντιστοίχους εκδοτικούς οίκους σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα… προσπαθώντας να πάρω πληροφορίες για τον τρόπο που δουλεύουν.

2. Γιατί αποφάσισες να στραφείς στο Print On Demand; Πώς έμαθες για το Lulu;
Το Lulu το έμαθα κάνοντας αναζήτηση στο internet σχετικά με τρόπους έκδοσης μέσω διαδικτύου. Πρέπει να αναφέρω πως παλιότερα το site λειτουργούσε με πληρωμή των εξόδων εκτύπωσης άμεσα όπως και το παραδοσιακό τυπογραφείο. Η κατάσταση άλλαξε τα πρόσφατα χρόνια. Η επιλογή μου να στραφώ προς το print on demand ήταν για να μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να έχει κάποιες δουλειές μου και σε τυπωμένη μορφή. Καθαρά για να δώσω την επιλογή σε όποιους αρέσει η δουλειά που κάνω.

3. Η συνεργασία με την Black Line Comics πώς προέκυψε; Πώς σου φαίνεται το γεγονός ότι δημοσιεύουν τα comics σου στο iTunes;
Όταν τελείωσα το MISERY CITY σκεφτόμουν πολύ σοβαρά την πιθανότητα να το ανέβαζα μόνος στο διαδίκτυο προς πώληση, μέχρι που ανακάλυψα την Blackline. Έδειξαν ενδιαφέρον για το comic αμέσως. Βέβαια, αν όλα πάνε καλά, μια έντυπη έκδοση ίσως υπάρξει μέσα στο 2011. Πιστεύω πως είναι μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική να υπάρχουν τα comics διαθέσιμα στο iTunes… αν και μάλλον πρέπει να αναφέρουμε πως η αγορά αρχίζει να κλίνει προς την ψηφιακή διάθεση πλέον. Είναι γεγονός πως οι παραδοσιακές μέθοδοι για τους αναγνώστες του εξωτερικού υπάρχουν μόνο για κάποιους πολύ λίγους συλλέκτες…

4. Πώς βλέπεις την ανταπόκριση του κόσμου στα New Media; Θεωρείς ότι οι επιλογές σου ήταν επιτυχημένες ή θα ήθελες κάτι διαφορετικό;
Η ανταπόκριση του κόσμου είναι εξαιρετικά θετική στο εξωτερικό, αφού με αυτό τον τρόπο εξοικονομούν χώρο και χρόνο. Ένα αρχείο, από τη μια το μόνο που χρειάζεται είναι έναν σκληρό δίσκο και χρόνο αφού δεν χρειάζεται να περιμένει την διάθεση από τον διανομέα και την επίσκεψη στο ειδικευμένο κατάστημα. Πιστεύω πως ως επιλογή ήταν επιτυχημένη το MISERY CITY να διανεμηθεί και ψηφιακά μιας και θα φτάσει και σε ένα άλλο κοινό.

5. Πιστεύεις ότι ο δημιουργός που θα στραφεί προς τα New Media θα πρέπει υποχρεωτικά να απευθυνθεί σε διεθνές κοινό ή θα μπορούσε να στηριχθεί από το ελληνικό;
Δυστυχώς δεν υπάρχει κοινό για τους συγκεκριμένους τομείς διάθεσης στην Ελλάδα. Το αγοραστικό κοινό παραμένει η αγορά του εξωτερικού. Όχι επειδή η αγορά είναι απαραίτητα μόνο μικρή, αλλά και επειδή οι Έλληνες παραμένουν έντονα συναισθηματικοί και προσκολλημένοι στην παράδοση. Κάτι όχι απαραίτητα κακό, αλλά ούτε και καλό, μιας και δεν ακολουθούμε τις εξελίξεις πάντοτε στον καιρό τους.

5. Ποια τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτού του τρόπου προβολής έναντι των παραδοσιακών μεθόδων;
Τα πλεονεκτήματα στην περίπτωση του iTunes είναι ότι δεν υπάρχει διανομέας. Το comic είναι φθηνότερο και φτάνει στα χεριά του αναγνώστη την στιγμή που το παραγγέλνει. Το μειονέκτημα είναι ότι δεν έχει στην ουσία κάτι να κρατήσει στα χεριά του και να μείνει στον φυσικό κόσμο στην βιβλιοθήκη του, αν και ακόμα και αυτό για πολλούς μπορεί να είναι και πλεονέκτημα. Βασικό μεινοκτημα που αφορά το comic ως μορφή τέχνης είναι ότι η γλώσσα που χρησιμοποιεί αρχίζει να αλλοιώνεται και να αλλάζει, αλλά ακόμα και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κάτι καινούριο. Τα πράγματα ευτυχώς η δυστυχώς αλλάζουν…

Ο Μιχάλης Διαλυνάς είναι:

Περιφερόμενος εικονογράφος / κομιξάς με τρέχουσα έδρα την Αθήνα. Είχε όνειρα να γίνει αρχαιολόγος, μέχρι που πιάστηκε δέσμιος της μαύρης μαγείας των comics.
Το 2005 βγήκε πρώτος στην κατηγορία “Νέοι Καλλιτέχνες” του 5ου διαγωνισμού comics της Ελευθεροτυπίας, ενώ αποφοίτησε από τον ΑΚΤΟ με ΒΑ στο ΣΚΙΤΣΟ – COMIC – CARTOON.

Αυτό τον καιρό ετοιμάζει μερικά προσωπικά projects, ενώ παράλληλα δουλεύει στο χώρο της διαφήμισης.

Για περισσότερες πληροφορίες: http://woodencrown.com

1. Θέλω να πας μερικά χρόνια πίσω, λίγο πριν εκδόσεις την πρώτη σου δουλειά. Πώς αποφάσισες να κινηθείς και τι πληροφόρηση είχες σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές σου;
Το 2005, όταν ήταν να βγάλουμε το πρώτο FREE YOUR LINE, δεν είχαμε και πολλές επιλογές παρά να το πάμε σε φωτοτυπάδικο, λεφτά δεν υπήρχαν και ήμασταν ακόμα στην σχολή. Τα στήναμε στο Photoshop (ούτε καν σε πρόγραμμα σελιδοποίησης) και μετά τα τυπώναμε εκεί και υστέρα σπιτάκι και τα συρράβαμε ένα-ένα με ένα μεγάλο συρραπτικό Α4. Δεν μπορώ να πω ψέματα, μου έχουν λείψει αυτές οι εκδόσεις, ξέρεις το καθένα φτιαγμένο στο χέρι. Σκέφτομαι πολύ να κάνω άλλη μια “back to basics” αυτοέκδοση κάποια στιγμή.

2. Ποιες νομίζεις ότι είναι οι μεγαλύτερες δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει κανείς στην πραγματοποίηση μιας αυτοέκδοσης;
Βέβαια εδώ μιλάμε για τυπογραφεία, γιατί στα φωτοτυπάδικα δεν υπάρχει καμιά μεγάλη δυσκολία πέρα από το να μη συρράψεις το παντελόνι σου στο περιοδικό (που το έχω πάθει!). Κυρίως στο στήσιμο θα έλεγα, το να φροντίσεις ότι όλα είναι σωστά και στην σειρά τους, να κανείς οικονομία στα μελάνια αν μπορείς, να ξέρεις να μην τυπώσεις τετραχρωμία κάτι που μπορείς με δυο ή με ένα, να προσέχεις τον αριθμό σελίδων και να κοιτάς να χωρέσει το εσωτερικό σε 16αάδες (κάθε τυπογραφικό είναι 16 σελίδες, για αυτό τα περιοδικά κυρίως βγαίνουν σε πολλαπλάσια αυτού του αριθμού. 32, 48 κτλ). Από κει και πέρα η διανομή στα μαγαζιά είναι εύκολο πράγμα και ευχάριστος ποδαρόδρομος 🙂

3. Αντίστοιχα, τι θα πρέπει να προσέξει κανείς όταν απευθυνθεί σε κάποιον εκδοτικό οίκο;
Πολλά βασικά, πρώτο θα έλεγα να ξέρει που μπλέκεται κανείς, χεχε! Εμένα προσωπικά με ενδιαφέρει να υπάρχει υποστήριξη, να σε βοηθήσει ο εκδοτικός να γίνει η καλύτερη δουλειά που μπορεί να γίνει. Μετά θα έλεγα να μην σου πιάσουν τον έωλο με το συμβόλαιο γιατί μετά την έβαψες, χαχα!

4. Θεωρείς ότι η αυτοέκδοση με ταυτόχρονη ίδρυση εταιρείας είναι καλή επιλογή για κάποιον και σε ποια περίπτωση;
Δεν ξέρω τι να σου πω εδώ, το έχω σκεφτεί κατά καιρούς αλλά από την στιγμή που υπάρχουν ήδη 5-6 εταιρίες στην χώρα μας που λειτουργούν και διανέμουν, τότε ποιος είναι ο λόγος να φτιάξει κανείς καινούργια; Σαφώς κάποιοι θα σκέφτονται χρηματικά, αλλά νομίζω στην φάση που βρισκόμαστε τώρα πρέπει (εμείς οι δημιουργοί) να ενισχύσουμε τα τείχη που είναι ήδη ορθά.

5. Τι θα συμβούλευες έναν νέο δημιουργό από επιχειρηματικής πλευράς;
Να δοκιμάσει να κάνει αυτοέκδοση πρώτα, είτε φωτοτυπίες είτε τυπογραφείο, το θεωρώ σοβαρό βήμα στη πορεία ενός δημιουργού, καθώς δοκιμάζει τα νεύρα και το πείσμα του για τα comics. Μετά από αυτό, ας το φέρει μια βόλτα από κανένα συνέδριο, φεστιβάλ και στα μαγαζιά comics για να δοκιμαστεί με το “κοινό” 🙂 Πιστεύω ότι αυτή είναι μια καλή αρχή.

6. Έχεις κάποιες τεχνικές συμβουλές που θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας; Όπως για παράδειγμα πώς επιλέγει κανείς τυπογραφείο, τι πρέπει να προσέξει στο στήσιμο κλπ.
Νομίζω έχω αναφέρει μερικά παραπάνω αλλά αν ενδιαφέρεται κανείς να μάθει παραπάνω για συγκεκριμένα πράγματα τότε ευχαρίστως μπορώ να βοηθήσω όσο μπορώ 🙂

please treat my email kindly: michaeldialynas@gmail.com

PS: κάτι που είχα δει πριν μερικά χρονιά και το βρήκα ενδιαφέρον.

DIY – How to Make a Zine; Paper, Scissors, Pen – Rockin

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Xh1W15BWCUk[/youtube]

Μπορεί να σας έβαλα να διαβάσετε πολλά, αλλά είμαι σίγουρος ότι ήταν ενδιαφέροντα. Δεν θα σας κουράσω άλλο λοιπόν, μέχρι την επόμενη εβδομάδα που θα έχουμε τον επίλογο αυτής της σειράς.