ΠΟΡΤΕΣ

Σενάριο/Σχέδιο: Mario Dalmaviva
Εκδόσεις Επανοικειοποίηση

Πολιτική και comics; Μα και βέβαια. Όπως κάθε άλλη Τέχνη, έτσι και τα comics σχετίζονται με τα πάντα, με ό,τι αφορά τον άνθρωπο, με ό,τι τον προβληματίζει. Και, κατά τα ψέματα, η πολιτική είναι κάτι που προβληματίζει τους ανθρώπους. Τώρα τους προβληματίζει, ή απλά είναι πρόβλημα; Μια μεγάλη κουβέντα ανοίγει εδώ, ενώ εγώ το μόνο που θέλω να κάνω είναι να μιλήσω για… πόρτες.

Ναι, φίλοι μου, για πόρτες. “Δυο πόρτες έχει η ζωή”, “μεγάλη πόρτα θα διαβείς”, “μου κλείνουν τις πόρτες”, “έφαγα πόρτα” και άλλες πολλές εκφράσεις που ακούμε γύρω μας καθημερινά, περιλαμβάνουν το αντικείμενο αυτό. Είναι παντού γύρω μας, τις ανοιγοκλείνουμε κάθε μέρα και δε τους δίνουμε και μεγάλη σημασία. Όταν, όμως, είναι μια πόρτα αυτή που σε χωρίζει από την ελευθερία σου, τότε αυτή η πόρτα, η ερμητικά κλειστή, γίνεται ένα σύμβολο της καταπίεσης, της απομόνωσης.

Αυτός είναι και ο λόγος που ο Mario Dalmaviva έδωσε αυτό τον τίτλο στο πόνημά του. Ο Dalmaviva υπήρξε ένας από τους κρατούμενους που οδήγησε το ιταλικό κράτος τα τέλη της δεκαετίας του ’70 στις φυλακές. Χωρίς δίκη, “προφυλακίστηκε” από το 1979 μέχρι το 1984, με ειδικές συνθήκες κράτησης (με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει). Και πώς την έβγαλε μέσα στη φυλακή; Σχεδιάζοντας; Τί; Μα, τί άλλο; Πόρτες! Το μόνο που έβλεπε όλη μέρα: μια βαριά σιδερένια πόρτα με ένα μικρό φραγμένο παραθυράκι.

Οι ΠΟΡΤΕΣ, λοιπόν, αποτελούν το πόνημα του φυλακισμένου Mario μέσα στη φυλακή και άρχισαν να εκδίδονται όσο ήταν ακόμη εκεί. Το σχέδιο του comic είναι μια σειρά από πόρτες, μέσα από τις οποίες παρακολουθούμε τις σκέψεις του κρατούμενου, ή τις συζητήσεις με τους διπλανούς του, σε μικρά, γρήγορα κειμενάκια. Βασικό χαρακτηριστικό τους, το χιούμορ. Και αυτό αποτελεί είδηση, μιας που πιο εύκολα βρίσκεις νερό στην έρημο παρά κομμουνιστή με χιούμορ. Και το χιούμορ του είναι πικρό, πολιτικό, αλλά και βαθιά ανθρώπινο, άσχετα με το αν έχεις κάνει φυλακή ή όχι (και όχι, δε θα μπω καθόλου στη διαδικασία να αναλύσω ότι “όλοι σε μια φυλακή ζούμε” και άλλα τέτοια βαθυστόχαστα).

Κάτι μου θύμισε όλη αυτή η φάση – ένας (μάλλον άδικα) φυλακισμένος τύπος και διάφορα πνευματώδη που λέγονται μέσα στα ντουβάρια μιας φυλακής, στο στενό χώρο ενός κελιού. Μα, φυσικά, ένα από τα αγαπημένα μου αναγνώσματα: ο ΙΣΟΒΙΤΗΣ του Αρκά. Εξίσου κλειστοφοβικά, απείρως ξεκαρδιστικά και επίσης πολιτικά, τα strips του Αρκά στον ΙΣΟΒΙΤΗ είναι από τα πράγματα που αγαπώ να διαβάζω ξανά και ξανά. Ειδικά τα strips με εκείνον τον ανώνυμο κρατούμενο που φαντασιώνεται διάφορες απίθανες καταστάσεις μέσα στο κελί του και έτσι μοιάζει πιο ελεύθερος από τον δεσμοφύλακα απ’ έξω. Ποτέ δε βλέπουμε τον φοβερό φαντασιόπληκτο τύπο, όπως δεν βλέπουμε ποτέ τον κρατούμενο του Dalmaviva.

Βέβαια, το γεγονός ότι δεν βλέπουμε στις ΠΟΡΤΕΣ του Dalmaviva τίποτε άλλο παρά μόνο… πόρτες, έχει και μια πολύ απλή δικαιολογία. Ο Dalmaviva δεν ξέρει να σχεδιάζει. Τόσο απλό. Και όμως, κατάφερε να ξεπεράσει αυτό το πρόβλημα και έκανε ένα καταπληκτικό strip. Αυτό, αν μη τι άλλο, δείχνει με τον πιο καθαρό τρόπο ότι αν κάποιος θέλει και έχει κάτι να πει, θα τα καταφέρει.