TOP 100 OF THE 90s: 30-21

30. DAREDEVIL: THE MAN WITHOUT FEAR
Writer: Frank Miller
Artist: John Romita Jr.
Marvel Comics

Προσωπικά, είναι μια από τις αγαπημένες μου ιστορίες. O Frank Miller σε μεγάλα κέφια, αποχαιρετά τον ήρωα που ο ίδιος “ανέστησε” παλαιότερα, γράφοντας το απόλυτο origin story. Τα παιδικά χρόνια του Matt, η σχέση του με τον πατέρα του, το ατύχημα που οδήγησε στην τύφλωσή του, τα χρόνια στη Νομική Σχολή, η φιλία με τον Foggy, ο έρωτας με την Electra, η μαθητεία του δίπλα στον Stick, οι πρώτες αναμετρήσεις με τον Kingpin, βρίσκονται όλα μέσα σε στις σελίδες του MAN WITHOUT FEAR.

Από τα πολύ δυνατά στοιχεία, η έμφαση στο συναισθηματικό κομμάτι του ήρωα και η γλαφυρή σκιαγράφηση του ψυχισμού του Matt Murdock, του εσωτερικού του διχασμού και της εξισορρόπησής του μέσα από την περσόνα του Daredevil. Στην υπέροχη ατμόσφαιρα του comic, συμβάλλει αποφασιστικά το εξαιρετικό σχέδιο του John Romita Jr., πυκνό και σκοτεινό κατά τόπους, το οποίο συμπληρώνει ουσιαστικά το σενάριο του Miller.

Μια διασκευή της γένεσης ενός από τους πιο ενδιαφέροντες ήρωες, με έμφαση στον ανθρώπινο παράγοντα και όχι στα κοστούμια και τις δυνάμεις, το DAREDEVIL: MAN WITHOUT FEAR σίγουρα δεν θα σας αφήσει αδιάφορους.

(Λήδα Τσενέ)

Διαβάστε περισσότερα για το DAREDEVIL: THE MAN WITHOUT FEAR

29. SIN CITY
Writer/Artist: Frank Miller
Dark Horse Comics

Όταν μιλάω σε κάποιον για “Noir” οτιδήποτε, τα δύο πιο εύκολα παραδείγματα που μου έρχονται στο μυαλό είναι το SIN CITY και το ΓΕΡΑΚΙ ΤΗΣ ΜΑΛΤΑΣ. Φυσικά, το SIN CITY δεν είναι το μοναδικό noir comic, είναι, όμως, σίγουρα, το πιο γνωστό. Μπορεί να μην τοποθετείται από πολλούς ανάμεσα στα αριστουργήματα της 9ης Tέχνης, αλλά προσωπικά το γουστάρω απίστευτα.

Γουστάρω τους κλισέ διαλόγους και τις στυλιζαρισμένες ατάκες. Γουστάρω το ανελέητο ποζεριλίκι των χαρακτήρων, αλλά κυρίως του ίδιου του Miller, που σε κάθε σελίδα φωνάζει το πόσο γαμάτος είναι. Γουστάρω τη εκπληκτική σκηνοθεσία, τα κινηματογραφικά καρέ και τους σκιώδεις φωτισμούς.

Οι χαρακτήρες, η ατμόσφαιρα και ο ρυθμός είναι καθηλωτικά, ικανά να σε σπρώξουν να διαβάσεις τη σειρά μονοκοπανιά. Όσοι δεν το έχετε διαβάσει, κάντε το. Ειδικά αν σας άρεσε η ταινία, it’s a classic.

(Αντώνης Σουβατζής)

Διαβάστε περισσότερα για το SIN CITY

28. CEREBUS
Writer/Artist: Dave Sim
Aardvark-Vanaheim

H αρχή της δεκαετίας του ’90 βρήκε το ανεξάρτητο έπος του Dave Sim στο storyline “Melmoth”, το οποίο έπαιξε το ρόλο της εισαγωγής για το ιδιαίτερα ενδιαφέρον “Mothers And Daughters”. Το τελευταίο, το οποίο κατανάλωσε και το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας, ξέφυγε από τα πολιτικά θέματα των προηγούμενων storylines και εισήγαγε τις θεότητες του κόσμου του Cerebus.

Επιπλέον, περιστρεφόταν γύρω από μια συμβολική (και όχι μόνο) μάχη μεταξύ των δύο φύλων, δίνοντας πολλές αφορμές στους αναγνώστες να κατηγορήσουν τον Sim για μισογυνισμό. Στη διάρκεια των τευχών αυτών εμφανίζεται και ο ίδιος ο Sim, ως ο δημιουργός των πάντων, σε κάποια από τα καλύτερα τεύχη της σειράς.

Η κατεύθυνση που πήρε το CEREBUS, στα τεύχη της δεκαετίας του ’90, αποδοκιμάστηκε από πολλούς, ωστόσο, το πάθος στην εξιστόρηση, ο συμβολισμός και οι ιδέες που συναντώνται, είναι στοιχεία που δε μπορείς να αγνοήσεις. Και ας μην ξεχνάμε ότι το “Mothers And Daughters” ακολούθησε ένα από τα καλύτερα storylines της σειράς, το “Guys”.

(Θωμάς Παπαδημητρόπουλος)

Διαβάστε περισσότερα για το CEREBUS

27. HELLBLAZER #41-83
Writer: Garth Ennis
Artists: Will Simpson, Steve Dillon
DC Comics (Vertigo)

Κάπου μεσα στο 1991, ο Jamie Delano, πρώτος writer του μακροβιότερου τίτλου της Vertigo, παρέδωσε τα συγγραφικά ηνία του HELLBLAZER στον Garth Ennis, δίνοντάς του την ευκαιρία να γράψει μερικά από τα καλύτερα storylines του τίτλου. Ανάμεσα σε αυτά, ξεχωρίζει το “Dangerous Habits”, κατά το οποίο ο John Constantine ξεγελά τον Διάβολο, θέτοντας τα θεμέλια για πολλές από τις ιστορίες -αλλά και το ύφος- που ακολούθησαν.

Αλλά δεν ήταν τα γεγονότα τα μόνα στοιχεία που έκαναν το run του Ennis τόσο δημοφιλές. Μεγάλο ρόλο έπαιξε και η απεικόνιση του Constantine: ήταν πιο ανθρώπινος και ολοκληρωμένος από αυτόν του Delano, ερωτεύτηκε, πληγώθηκε, αρρώστησε και έχασε πολλά. Επίσης, ήταν πιο πονηρός και πανούργος, παίρνοντας περισσότερες καταστάσεις στα χέρια του, αλλά όχι στα όρια του εκνευριστικού εξυπνάκια (βλέπε τον Constantine του Ellis).

Και το συγκεκριμένο run διέθετε δύο από τους πιο ταλαντούχους artists που πέρασαν από τον τίτλο, με αποτέλεσμα ένα δεμένο σύνολο εικόνων και λέξεων που φέρνει το HELLBLAZER σε αυτή τη θέση.

(Θωμάς Παπαδημητρόπουλος)

26. ANIMAL MAN #1-26
Writer: Grant Morrison
Artist: Chas Truog
DC Comics (Vertigo)

Τί μπορεί να πει κανείς για το ANIMAL MAN του Grant Morrison μέσα σε 150 λέξεις; Να αναφερθεί στο πως ο ιδιοφυής Βρετανός συγγραφέας πήρε έναν αδιάφορο και ξεχασμένο απ’ όλους χαρακτήρα και του έδωσε νέα πνοή, δημιουργώντας, σε μεγάλο βαθμό, αυτό που ονομάστηκε “Vertigo των 90s”; Να μιλήσει για το συχνό και πάντα επιτυχημένο “σπάσιμο του τέταρτου τοίχου”, που ξάφνιαζε, αλλά και συνάρπαζε ταυτόχρονα, τους αναγνώστες;

Να σχολιάσει το πως κατάφερε, ο κερατάς, να δημιουργήσει ένα μοντέρνο “υπερηρωικό comic”, το οποίο, παράλληλα,ήταν “anything but”; Να αναλύσει το αριστουργηματικό πέμπτο τεύχος της σειράς (“The Coyote Gospel”), όπου ένα από τα πλέον γνώστα κλισέ των cartoons της Warner γίνεται έναυσμα για μια από τις συγκινητικότερες και πιο ανατριχιαστικές ιστορίες όλων των εποχών; Να εξυμνήσει το μεγαλοφυές φινάλε, που θα μπορούσε να αποτελεί και οριστικό τέλος του τίτλου, καθώς, -Διάολε!- τί άλλο μπορούσε να ειπωθεί μετά από αυτό;

Τίποτα απ’ όλα αυτά. Απλά μια προτροπή, από έναν αναγνώστη στον άλλο: Διαβάστε το. Άμεσα.

(Δημήτρης Σακαρίδης)

Διαβάστε περισσότερα για το ANIMAL MAN του Grant Morrison

25. THE INVISIBLES
Writer: Grant Morrison
Artists: Various
Dc Comics (Vertigo)

Φιλόδοξο ως προς τους στόχους του, ιδιοφυές και πολύπλοκο ως προς την εκτέλεσή του και με τις απόψεις να διίστανται για το αν η ποιότητά του υπήρξε αδιάλειπτη, το INVISIBLES του Grant Morrison είναι ένα έργο αναφοράς, τόσο για τον εμπνευστή του, όσο και για όσους αποτόλμησαν να διαβάσουν και τα 59 τεύχη του.

Ανυπόμονος και σαρωτικός, ως προς την πρόθεσή του να συμπεριλάβει στο comic όλα όσα τον εμπνέουν και τον αφορούν, ο Morrison υποκύπτει σε έναν -συχνά δαιδαλώδη- καταιγισμό ιδεών, φιλοσοφιών, χαρακτήρων και concept.

Μια μυστική κοινότητα που υπάρχει “από πάντα” και μάχεται για τη νίκη της ανθρωπότητας πάνω στις δυνάμεις του κακού, είναι απλά μία πιθανώς ενδιαφέρουσα ιστορία. Πρόσθεσε τώρα σε αυτό, έναν ταξιδευτή του χωροχρόνου, μία transsexual shaman από τη Βραζιλία, μία πρώην αστυνομικό του NYPD, μία τηλεπαθητική από το μέλλον, έναν αλητάκο από το Liverpool με την προοπτική να γίνει ο επόμενος Βούδας, απόκοσμες αλήθειες για την ίδια την ύπαρξη, ταξίδια στο χρόνο, ιστορικές φυσιογνωμίες υπό άλλο πρίσμα, μαγεία, Λαβκραφτικά τέρατα, εσωτερισμό, επανάσταση, αναρχία… και ένα συμπέρασμα, που θα σε συντροφεύσει μέχρι το τέλος (των πάντων).

Είναι “δύσπεπτο”. Δεν είναι για όλους. Είναι αριστούργημα.

(Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου)

24. HEART OF EMPIRE
Writer/Artist: Bryan Talbot
Dark Horse

Ο θάνατος μιας νεότευκτης αυτοκρατορίας δεν θα μπορούσε να είναι αναίμακτος. Το παρατεταμένο βουητό της κατάρρευσης είναι εκκωφαντικό και εντυπωσιακό και στο κέντρο όλων, πάντα, ο Luther Arkwright (με τον ένα, ή με τον άλλο τρόπο).

Είκοσι τρία χρόνια μετά τα πολυδιαστατικά γεγονότα του THE ADVENTURES OF LUTHER ARKWRIGHT, το προσκήνιο στο HEART OF EMPIRE μετακινείται και βρίσκει ως εκφραστή και πρωταγωνιστή του, την κόρη του Luther, Victoria. Μια νέα γυναίκα, στιγματισμένη από τη δολοφονία του δίδυμου αδερφού της, Henry, μια γυναίκα που μαστίζεται από το διμέτωπο της απουσίας της πατρικής φιγούρας και της ψυχρότητας της βασίλισσας μητέρας της, Anne (παντοδύναμης όσο και γκροτέσκας). Οι ανησυχίες της θα την οδηγήσουν στο επίκεντρο των εξελίξεων, όπου αδίστακτα θρησκευτικοπολιτικά δόγματα και άκρατες φιλοδοξίες, μηχανορραφούν ακατάπαυστα και περνούν από τη μία αιματοχυσία στην άλλη, χωρίς δισταγμό.

Ο Bryan Talbot μεγαλουργεί, για μια ακόμα φορά, στο εξαίσιο σύμπαν (σύμπαντα, καλύτερα) που έχει δημουργήσει. Αυτή τη φορά, είναι η Victoria που εξακοντίζεται σε διαστατική περιπλάνηση προς αναζήτηση απαντήσεων και η φαντασμαγορία και εκτυφλωτική λεπτομέρεια των εικόνων, εμπλουτίζει επάξια τις φιλοδοξίες του κεμένου. Μνημειώδες το HEART OF EMPIRE’ και εξίσου μεγαλειώδης η εμπειρία για τον αναγνώστη.

(Κωνσταντίνος Ιμπλικιάν)

23. AMERICAN SPLENDOR
Writer: Harvey Pekar
Artists: Various
Tundra Publishing, Dark Horse, DC Comics (Vertigo)

“Θα μας λείψει η απόλυτη ειλικρίνεια και ο κυνισμός σου. Σε ευχαριστούμε για όλα αυτά τα χρόνια, για όλα αυτά τα comics, για όλα αυτά τα μαθήματα ζωής.”

Τη χρονιά που μας πέρασε, αποχαιρετίσαμε τον Harvey Pekar, ένα δημιουργό που μας προσέφερε ιστορίες τόσο αυτοβιογραφικές και συνάμα τόσο πανανθρώπινες, που κλείνουν μέσα τους όλα τα συναισθήματα που βιώνουμε καθημερινά. Το AMERICAN SPLENDOR είναι σαφώς το magnus opus του.

Σε μια εποχή όπου οι υπερήρωες είχαν κυριεύσει τα comics, ο Pekar, σε συνεργασία με τον Robert Crumb, μας κάλεσε να ζήσουμε μαζί του την καθημερινότητά του. Με αυτοσαρκασμό, κυνικό και άκρως ρεαλιστικό ύφος, το American Splendor μας κράτησε συντροφιά από το 1976 μέχρι και το 2008, φιλοξενώντας, στις σελίδες του, σπουδαίες ιστορίες και σχέδια κορυφαίων δημιουργών.

Από τα τεύχη που κυκλοφόρησαν, στη δεκαετία του ’90, από την Dark Horse, ξεχωρίζουν τα AMERICAN SPLENDOR: TRANSLANTIC COMICS και AMERICAN SPLENDOR: TERMINAL.

(Λήδα Τσενέ)

Διαβάστε περισσότερα για το AMERICAN SPLENDOR

22. STARMAN
Writer: James Robinson
Artists: Tony Harris, Peter Snejbjerg
DC Comics

Οι λόγοι που το STARMAN του James Robinson θεωρείται ένα από τα καλύτερα superhero comics των 90s είναι αρκετοί και φοβάμαι ότι δεν έχω τον απαραίτητο χώρο να τους παραθέσω όλους εδώ.

Αποτελεί, πρώτα απ’ όλα, μια από τις πιο επιτυχημένες αναβιώσεις golden age hero και ξεκίνησε τo 1994, όταν o Jack Knight αναγκάστηκε (με μεγάλη απροθυμία, είναι αλήθεια) να αναλάβει το ρόλο του Starman από τον πατέρα του. Η απροθυμία του πρωταγωνιστή, η περισσότερο… καθημερινή συμπεριφορά του και το γεγονός ότι πρόκειται για μια εναλλακτική οπτική στις superhero ιστορίες (χωρίς, όμως, να έχει πολυχρησιμοποιηθεί, όπως κάποιες άλλες), κάνουν το STARMAN να ξεχωρίζει.

Μέσα σε αυτά, προσθέστε και στοιχεία όπως ταξίδια στο χρόνο και στο διάστημα, μαγεία, φαντάσματα και εσωτερικές αναζητήσεις, περάσματα θρυλικών ηρώων από το παρελθόν και το παρόν της DC, πολύ συναίσθημα, καλογραμμένους χαρακτήρες και καταστάσεις, καθώς και εξαιρετικό σχέδιο, από αμφότερους τους artists του comic.

(Θωμάς Παπαδημητρόπουλος)

21. LIKE A VELVET GLOVE CAST IN IRON
Writer/Artist: Daniel Clowes
Fantagraphics Books

Πριν το ICE HAVEN, ή το DAVID BORING… Πριν ακόμα και από το GHOST WORLD, στο ξεκίνημα του EIGHTBALL, o Clowes έκανε την πρώτη του απόπειρα σε μια μεγάλου μήκους ιστορία, με αυτό εδώ το comic.

Ο πρωταγωνιστής, Clay Loudermilk, αναζητά τη γυναίκα του, αλλά και το τι κρύβεται πίσω από ένα ακραία βίαιο film που κάποια στιγμή παρακολουθεί. Στο δρόμο του, θα βρει αστυνομικούς, κυβερνητικούς πράκτορες, σύμβολα και δολοφόνους Όλα αυτά συνθέτουν ένα αλλοπρόσαλλο μωσαϊκό από παραμορφωμένους χαρακτήρες και καταστάσεις, που καταφέρνουν να κάνουν τον αναγνώστη να νιώσει ιδιαίτερα άβολα.

To LIKE A VELVET GLOVE CAST IN IRON είναι ένα comic σκοτεινό, εντελώς διαφορετικό απ’ ότι άλλο έκανε έκτοτε ο Clowes. Σαν αποτύπωση ενός εφιάλτη χωρίς διαφυγή, είναι ένα παράξενο πάντρεμα από εικόνες εφιαλτικές και επώδυνες, που μπορούν να στοιχειώσουν τον αναγνώστη του.

Κυκλοφορεί και στα Ελληνικά από τις εκδόσεις Κορμοράνος.

(Άριστείδης Κώτσης)