TOP 100 OF THE 90s: 20-11

20. WEAPON X
Writer/Artist: Barry Windsor-Smith
Marvel Comics

Στις αρχές των 90s, σε μία εποχή που η δημοφιλία των X-Men βρισκόταν στο υψηλότερο σημείο της, ο δημιουργός Barry Windsor-Smith τράβηξε το πέπλο που έκρυβε, μέχρι τότε, ένα από τα μυστήρια του Marvel Universe, αποκαλύπτοντας τον τρόπο που ο Wolverine απέκτησε τον αδαμάντινο σκελετό του.

Πολλά χρόνια μετά την πρώτη εμφάνιση του Logan, και αδιαφορώντας για την εμπορικότητα της ιστορίας του, ο Windsor-Smith κατέθεσε ένα βίαιο ψυχογράφημα του Wolverine, επιβεβαιώνοντας τις υποψίες συγγραφέων και αναγνωστών, για την προέλευση της κτηνώδους φύσης του χαρακτήρα. Ο ασύλληπτος, ανήκουστος πόνος ενός ανθρώπου που μπορεί να αυτό-γιατρεύεται, λειτουργεί ως διεγερτικό μίας σαδιστικής κτηνωδίας, καλυμμένης με το μανδύα της επιστημονικής  πρόφασης.

Τα επόμενα χρόνια, η Marvel φρόντισε να αρμέξει μέχρι αποστέγνωσης αυτή τη σπουδαία υπερηρωική ιστορία.  Παρά τα προφανή αρνητικά της αποτελέσματα, όμως, η κατάχρηση αυτή είναι πέρα για πέρα ενδεικτική, της μεγάλης επιδραστικότητας του WEAPON X, στη μεταλλαγμένη εποποιία.

(Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου)

Διαβάστε περισσότερα για το WEAPON X

19. BLACK HOLE
Writer/Artist: Charles Burns
Fantagraphics Books

“Adolescence is a disease; some survive it and others aren’t so lucky.”

Αυτό ήταν το σχόλιο του Charles Burns, για την παρουσία του comic του στα δέκα πρώτα του Top 100 των 00s. Ευτυχής συγκυρία, το γεγονός ότι αυτό το αριστούργημα ξεκίνησε να κυκλοφορεί στα 1990s, ώστε να το συναντήσουμε και σε αυτή τη λίστα.

Μέσα των 1970s και οι έφηβοι στα προάστια του Σιάτλ, γίνονται φορείς ενός σεξουαλικού νοσήματος, που λειτουργεί ως μετάλλαξη και τους προσδίδει αλλόκοτα χαρακτηριστικά. Εμποτισμένη με τη σεξουαλική ορμή της εφηβείας, την αποστροφή και το φόβο για την άγνωστη ανίατη ασθένεια, η ιστορία του Burns επιχειρεί και φέρνει εις πέρας, μια συγκλονιστική αλληγορία για τη φρίκη που παραμονεύει στα σκοτεινά μονοπάτια του μυαλού: εκεί που τα αρχέγονα ένστικτα συναντούν τον παραισθησιογόνο τρόμο.

Με τη μεγαλοφυή σύνθεσή του, αποδεσμευμένη από συμβατικές φόρμες, με την καθαρότητα της γραμμής του και τις εμπνεύσεις του να αγγίζουν επίπεδα απόκοσμης ομορφιάς, και με το απόλυτο contrast λευκού-μαύρου να υπερτονίζει τις προαναφερθείσες ποιότητες, το BLACK HOLE είναι ένα αριστούργημα ανυπολόγιστης αξίας.

(Ηλίας Κατιρτζιγιανόγλου)

Διαβάστε περισσότερα για το BLACK HOLE

18. HATE
Writer/Artist: Peter Bagge
Fantagraphics Books

Τα 90s, εκτός από το κιτς (κατάλοιπο των 80s), το grunge και την Generation X, είχαν και τον Peter Bagge, ο οποίος, με το “ημι-αυτοβιογραφικό” του comic, ΗΑΤΕ, κατάφερε να αποδώσει με τον καλύτερο τρόπο τις παραπάνω έννοιες σε μόλις 30 τεύχη (και 8 χρόνια).

Σε αυτά τα 30 τεύχη, παρακολουθούμε τις αναζητήσεις (πάσης φύσεως) του Buddy Bradley, αρχικά στο “hip” Seattle και στη συνέχεια στα παρηκμασμένα προάστια του New Jersey, πλαισιωμένο από ένα θίασο δυσλειτουργικών, αντι- και υπερ-κοινωνικών χαρακτήρων. Συγκάτοικοι, γκόμενες, κόντρα γκόμενες, παλιοί φίλοι και οικογένεια, μπλέκονται στα πόδια του Buddy, σε ένα λαβύρινθο ανθρώπινων σχέσεων.

Με χιούμορ, μελαγχολία, αλλά και την οργή και επιθετικότητα κάποιου που είναι στα 20s του, χωρίς φυσικά να ξεχνάμε και το καταπληκτικά “ανορθόδοξο” σχέδιο, o Bagge δημιούργησε ένα από τα καλύτερα comics των 90s, και σίγουρα personal favorite μερικών (τουλάχιστον δύο) συντακτών του Comicdom.

(Αντώνης Σουβατζής)

Διαβάστε την συνέντευξη που παραχώρησε ο Peter Bagge στο Θωμά Παπαδημητρόπουλο

17. MARVELS
Writer: Kurt Busiek
Artist: Alex Ross
Marvel

Όταν κυκλοφόρησε το MARVELS, στην κορύφωση του “speculation era”, ήταν ένα ασυνήθιστο project, από δυο σχετικά άγνωστους μέχρι τότε δημιουργούς, τους Kurt Busiek και Alex Ross. To concept ήταν απλό: να παρουσιαστούν οι σημαντικότερες στιγμές του Marvel Universe μέσα από την οπτική ενός απλού ανθρώπου και όχι των πρωταγωνιστών/superheroes, όπως γινόταν μέχρι τότε. Ήταν σίγουρα κάτι που δεν είχε δοκιμαστεί εκτενώς στο παρελθόν. Επιπλέον, το artwork θα ήταν fully painted, κάτι που επίσης δεν είχε προηγούμενο στον κόσμο των mainstream superhero comics.

Η ιστορία ξεκινά με την ουσιαστική αρχή του Marvel Universe – τη δημιουργία του original Human Torch. Μέσα από τα μάτια του φωτορεπόρτερ Phil Sheldon, νιώθουμε δέος για την εμφάνιση του φλεγόμενου συνθετικού πλάσματος, ανησυχία για τον Namor και την αναμέτρηση του με τον Torch, αλλά και θαυμασμό για τον Captain America.

Η συνέχεια είναι εξίσου εντυπωσιακή: Ίδρυση των Avengers και των “celebrities” Fantastic Four, η μάχη τους με τον Silver Surfer και τον Galactus, η υστερία εναντίον των μεταλλαγμένων και η εμφάνιση των Χ-Μen και των Sentinels, και, τέλος, η τραγωδία του Spider-Man με το θάνατο της Gwen Stacy.

Το αποτέλεσμα δικαίωσε απόλυτα τους δημιουργούς. Το painted artwork ξαφνικά θεωρήθηκε mainstream και ο Ross έγινε περιζήτητος, ενώ και ο Busiek συνέχισε το concept αυτό στο δικό του τίτλο, ASTRO CITY. To MARVELS έφερε κάτι νέο στο χώρο των mainstream comics και δίκαια θεωρείται ως σημείο αναφοράς των 90s.

(Νίκος Λάμπρης)

Διαβάστε περισσότερα για το MARVELS

16. STRANGERS IN PARADISE
Writer/Artist: Terry Moore
Abstract Studio, Image

Αριστούργημα. Θα μπορούσα να τελειώσω εδώ αυτά που είχα να πω για το STRANGERS IN PARADISE (νούμερο 18 στο TOP 100 OF THE 00’S). Και δεν είναι υπερβολικό. Η ιστορία της φιλίας ανάμεσα στη Francine και την Katchoo, είναι ένα από τα ομορφότερα και πιο ενδιαφέροντα πράγματα που μπορεί κάποιος να διαβάσει.

Ο Terry Moore, με τρόπο αριστοτεχνικό, μας βυθίζει στα άδυτα της ανθρώπινης ύπαρξης, της ανθρώπινης κατάστασης. Πέρα από την ιστορία της φιλίας των δύο πρωταγωνιστριών και των ερώτων που μπλέκονται γύρω από αυτές, ο Moore κατορθώνει να κρύψει, πίσω από όλα αυτά, και μια σκοτεινή ιστορία συνομωσίας. Ο αναγνώστης παρακολουθεί με αμείωτο ενδιαφέρον όλα τα επίπεδα της πλοκής.

Δύο πράγματα θα ξεχώριζα σε αυτή την απίθανη σειρά. Από τη μια, το στήσιμο των χαρακτήρων. Ειδικά οι γυναίκες του Moore είναι αληθινές, αν και ιδιαίτερες (όπως όλα τα θηλυκά), τόσο που σε συγκινεί πόσο χρόνο έχει επενδύσει για να τις πλάσει. Από την άλλη, το αγαπημένο σχέδιο του Moore, το γεμάτο ζωή, μέσα από απλότητα και λιτότητα.

(Βασιλεία Βαξεβάνη)

Διαβάστε περισσότερα για το STRANGERS IN PARADISE

15. TRANSMETROPOLITAN
Writer: Warren Ellis
Artist: Darick Robertson
DC Comics (Vertigo)

Στο μυαλό πολλών, η λέξη “gonzo” φέρνει πονηρά χαμόγελα. Εκτός, όμως, από τις τσόντες, αγαπητοί βρωμόμυαλοι, το gonzo μπορεί να αναφέρεται και στην δημοσιογραφία. Η gonzo δημοσιογραφία, λοιπόν, είναι ένα ρεύμα που ξεκίνησε κάπου στα 70s, όπου η αφήγηση γινόταν συνήθως σε πρώτο πρόσωπο, ενώ ο δημοσιογράφος έβαζε τον εαυτό του μέσα στην ιστορία του.

Ένας τέτοιος δημοσιογράφος ήταν και ο Spider Jerusalem, μέχρι που αποφάσισε να παρατήσει τα πάντα και να αποτραβηχτεί από τα φώτα της δημοσιότητας. Φυσικά, όπως αντιλαμβάνεστε, αυτό δεν θα μπορούσε να κρατήσει για πάντα και ο Spider σύντομα επιστρέφει στην μεγαλούπολη, καταναλώνει τεράστιες ποσότητες αλκοόλ και ναρκωτικών και γίνεται ο πιο cool αντι-ήρωας που θα μπορούσε να υπάρξει ποτέ. Δεν απεργεί, δεν καλύπτει συμφέροντα και ξέρει να χειρίζεται ένα όπλο, εξίσου καλά με το πληκτρολόγιο.

Warren Ellis at his finest!

(Κώστας Λαμπρόπουλος)

Διαβάστε περισσότερα για το TRANSMETROPOLITAN

14. STRAY BULLETS
Writer/Artist: David Lapham
El Capitan

Μια ταινία του Tarantino χωρίς το επιτηδευμένο “υφάκι”. Η Αμερική των 70s, 80s και 90s, στα χειρότερά της. Γκάνγκστερς, ναρκωτικά, περιθωριοποιημένοι χαρακτήρες και παρακμή.

Είναι αληθινή αυτή η εικόνα της παρακμής; Μπλεγμένοι μέσα σε καταστάσεις που γεννιούνται από τον υπόκοσμο, βρίσκονται και καθημερινοί άνθρωποι. Άνθρωποι που, αν τους δινόταν η ευκαιρία, θα ήταν αυτό που λέμε… καθημερινοί. Πιεσμένοι από ένα άνισο κοινωνικό σύνολο και χωρίς καμία κοινωνική πρόνοια, βρίσκονται αντιμέτωποι με τα αρπακτικά που λειτουργούν έξω από τον νόμο. Η επιβίωση εκεί δεν είναι πολύπλοκη, ούτε χρειάζεται πολύ μελέτη. Απαιτεί κάτι που ο μοντέρνος άνθρωπος τείνει να εξαφανίσει. Την εσωτερική μας ανάγκη για επιβίωση και την ικανότητα να διατηρήσουμε την ανθρωπιά μας, ενώ θα κληθούμε να προστατέυσουμε είτε τη δική μας υπόσταση (σωματική και ψυχική), είτε των ανθρώπων που αγαπάμε.

Το αριστούργημα του David Lapham (που, σημειωτέον, έφτασε μέχρι το #47 του Top 100 Of The 00s), πολλάκις βραβευμένο, μας παρουσιάζει, μέσα από ένα ιδιαίτερο puzzle χαρακτήρων, μια ανθρώπινη ιστορία, που πολλοί θα αγαπήσουμε και ελάχιστοι θα αντιλαμβανόμασταν αν συνέβαινε ακόμη και -κυριολεκτικά- δίπλα μας. Και το καταφέρνει αυτό, ακριβώς όπως και οι χαρακτήρες του: παραμένοντας αληθινό απέναντι στον εαυτό του – ένα πραγματικό comic. Αριστούργημα.

(Γιάννης Κουρουμπακάλης)

Διαβάστε περισσότερα για το STRAY BULLETS

13. BONE
Writer/Artist: Jeff Smith
Cartoon Books, Image, Scholastic

Το γεγονός ότι το BONE άρχισε να εκδίδεται στις αρχές των 90s δεν είναι διόλου τυχαίο. Τα 80s είχαν τελειώσει, αφήνοντας ηχηρά πάνω στα comics στα σημάδια της ενηλικίωσής τους και καθιστώντας σαφές, σε μεγάλο μέρους του κοινού, ότι δεν απευθύνονται μόνο σε παιδιά. Μια ενηλικίωση αιματοβαμμένη, βίαια, σκοτεινή, ψυχολογική και long overdue.

Την ίδια εποχή, ο Jeff Smith επιλέγει, με το έργο του, να επιστρέψει στα βασικά: ένα περιπετειώδες comic, που διαδραματίζεται σε έναν παραμυθένιο κόσμο φαντασίας, με καρτουνίστικους, ήρωες, χιούμορ, αγωνία, φιλία, γενναίες πράξεις, αγάπη και όλα αυτά τα στοιχεία που τραβούσαν για δεκαετίες τους νεαρούς αναγνώστες να διαβάζουν comics όταν θα έπρεπε να διαβάζουν τα μαθήματά τους.

Ο Smith, όμως, δεν ξεχνά ότι το πραγματικό μεγαλείο ενός παιδικού comic έγκειται στο να κατορθώσει να λειτουργήσει σε ένα πολύ ευρύτερο ηλικιακό κοινό: μια πολυεπίπεδη αφήγηση, με πλήθος  αναφορών, “κλεισίματα του ματιού”, και στέρεα δομημένη πλοκή, με σωστό ρυθμό, είναι στοιχεία που κερδίζουν τον μεγάλο αδελφό που το κλέβει για να την σπάσει στον μικρό, τον γονιό που τσεκάρει με τι ασχολείται το παιδί του, τον ενήλικα που αναζητεί την γεύση της ανάμνησης από την παιδική του ηλικία και, περισσότερο από όλους, τον ώριμο και απαιτητικό αναγνώστη comics.

(Μυρτώ Τσελέντη)

Διαβάστε περισσότερα για το BONE

12. A SMALL KILLING
Writer: Alan Moore
Artist: Oscar Zarate
VG Graphics, Dark Horse Comics, Avatar Press

Υπάρχει, άραγε, κάτι που μπορεί να χαρακτηριστεί “small killing”; Για το ανθρώπινο μυαλό, μάλλον όχι. Πολύ περισσότερο για τον Timothy Hole. Αν και είναι ένας πετυχημένος διαφημιστής, με μια σπουδαία καριέρα μπροστά του, μια πόρτα στο πίσω μέρος του μυαλού του έχει ανοίξει και αρχίζει τότε ένα ταξίδι στο παρελθόν και όλους τους μικρούς -ή και μεγάλους- “φόνους”, που έκανε στη ζωή του: ζωύφια, όνειρα, ιδανικά και τις σχέσεις με τη σύζυγο, την ερωμένη και τους συνεργάτες του. Και εν μέσω αυτού του ταξιδιού στα βάθη της μνήμης, κάποιος προσπαθεί να τον σκοτώσει.

Αναμφισβήτητα, μια από τις καλύτερες δουλειές του Alan Moore, που σπάει τα στεγανά της αφηγηματικής τέχνης και κάνει το ανάγνωσμα ενδιαφέρον ακόμη και αν, στην πραγματικότητα, αποτελεί την παρακολούθηση των σκέψεων ενός ενοχικού μυαλού.

Εξίσου άψογο και το σχέδιο του Oscar Zarate, που κατορθώνει να δημιουργεί έναν θολό, punk, πολύχρωμο κόσμο.

(Βασιλεία Βαξεβάνη)

Διαβάστε περισσότερα για το A SMALL KILLING

11. UNDERSTANDING COMICS: THE INVISIBLE ART
Writer/Artist: Scott McCloud
Harper Collins

Πόσες φορές, μιλώντας για την ασχολία σας με τα comics, έχετε λάβει απαντήσεις όπως “α! και μένα μου άρεσε ο Μικρός Ήρωας”, ή “εμένα η αγαπημένη μου ταινία Ντίσνεϊ είναι η Χιονάτη”. Η απόπειρά να εξηγήσετε στους γύρω σας το (φρικτό) σφάλμα τους, είχε καμία επιτυχία; Με σχετική βεβαιότητα, θα απαντήσω πως όχι, αλλά η αποτυχία αυτή δεν οφείλεται σε έλλειψη ρητορικής δεινότητας από μέρους σας, αλλά στην αδυναμία κατανόησης από μέρους τους. Έχω αντικρίσει πολλές φορές το κενό βλέμμα της απορίας/παραίτησης/παμε-να-φύγουμε-είναι-τρελή, σε τέτοιες συζητήσεις, για να πιστέψω ότι μια τέτοιου είδους κατάσταση μπορεί να έχει συχνά διαφορετική εξέλιξη.

Ο Scott McCloud, λοιπόν, αρχίζει το βιβλίο του από μια παρόμοια βάση: ορίζει ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα με τα comics, είναι η αδυναμία των ανθρώπων να τα κατανοήσουν, εξαιτίας των προκαταλήψεων τους για αυτά. Έτσι μπαρκάρει (σικ!) για το ταξίδι της διερεύνησης των ατελείωτων, κατ’ αυτόν, δυνατοτήτων τους, μέσα από τους κανόνες τους οποίους ακολουθούν.  Εικονοποιώντας την (εν μέρει προϋπάρχουσα) θεωρία, δίνει το σαφέστερο αποτέλεσμα, χρησιμοποιώντας το ίδιο το μέσο για να το παρουσιάσει. Αναλύει, μεταξύ άλλων, τι είναι comic, μιλάει για φόρμα και περιεχόμενο, ανατρέχει στην Ιστορία του Μέσου, αποδομεί, αναδομεί, αποκωδικοποιεί, χρησιμοποιεί σύμβολα και αισθήσεις και παίζει με τον αναγνώστη και την αντίληψή του, χωρίς να υποπέφτει σε δυσνόητους ακαδημαϊσμούς.

Παίρνει τον (μυημένο και αμύητο) αναγνώστη και τον ξεναγεί στον κρυφό κόσμο των comics. Στην πίσω πλευρά τους, εκεί που κρύβονται καλά οι περίπλοκοι μηχανισμοί τους και εκεί που δημιουργείται η μαγεία τους…

(Μυρτώ Τσελέντη)

Διαβάστε περισσότερα για το UNDERSTANDING COMICS