ELLE HUMOUR
Writer/Artist: Julie Doucet
Picture Box Inc.
Και παραγγέλνω το ELLE HUMOUR από μεγάλο ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο (shhh, δεν κάνω τοποθέτηση προιόντος) για να κάνω ένα ωραίο χριστουγεννιάτικο δώρο στον εαυτό μου, γιατί λέει είναι από τα κορυφαία comic της Julie Doucet. Περιμένω υπομονετικά, οι μέρες περνούν και μια ωραία πρωία παραλαμβάνω ένα στρουμπουλό πακέτο… Τι ωραία, λέω από μέσα μου, θα έχει πολύ ψωμί η υπόθεση! Το ανοίγω και τι να δω….
Το πολυσέλιδο αυτό comic είναι ένα κομψότατο artbook, το οποίο εκτός από έξι διαφορετικά είδη χαρτιού, πολυχρωμία, έχει και μια αράδα σε κάθε σελίδα ως κείμενο που συνοδεύει την ιστορία… Μετά λύπης μου, διαπίστωσα ότι δεν πρόκειται για μια αυτοτελή ιστορία με αρχή, μέση και τέλος, αλλά ένα συνονθύλευμα φράσεων στην αγγλική και γαλλική γλώσσα μαζί με ντανταϊστικά κολάζ, pop art χρώματα, imitation των gouaches découpés του Henri Matisse, cut & paste από εφημερίδες και επιρροές από διάφορα κινήματα της Τέχνης, τα οποία για το καλό σας δε θα αναφέρω σε αυτό το review, γιατί θα το ξημερώσουμε. Παρά το πρώτο σοκ – ούσα αφενός φιλότεχνη και αφετέρου λάτρης των ανατρεπτικών και αντισυμβατικών εγχειρημάτων, τόσο στο χώρο των comics όσο και στο χώρο της Τέχνης γενικότερα – είπα να κάνω τη καρδιά μου πέτρα και να προσπαθήσω να εξιχνιάσω το μυστήριο γύρω από τοELLE HUMOUR. Κάπου θα υπάρχει το κλειδί για να ξεκλειδώσω την αινιγματική “ιστορία” που προσπαθεί να μας κρυπτογραφήσει η Doucet. Aμ δε…
Το “διάβασα”, το ξαναδιάβασα, το παρατήρησα, το γύρισα από δω, το γύρισα από κει… Άκρη δεν έβγαλα! Τέλος! Η ιστορία δεν είναι σαφής, γιατί η δημιουργός είπε να κάνει κάτι πειραματικό, το οποίο φυσικά δεν χρειάζεται δομή, ούτε μέση ούτε τέλος! Ο ψαγμένος κάτοχος του κάθε αντιτύπου κλήθηκε να φανταστεί ό,τι απορρέει από τη δικιά του οπτική γωνία… Προσωπικά, δε δύναμαι να συνοψίσω το κεντρικό θέμα του artbook. Κάτι από δω, κάτι από κει, αφήσαμε και άκοπες τις σελίδες για να το παίξουμε εναλλακτικοί… Ο καθένας μπορεί να το ερμηνεύσει υπό το δικό του πρίσμα και να δημιουργήσει τη δική του ιστορία. Αυτό, όμως, δεν ξέρω αν απαραίτητα είναι θετικό στην περίπτωση ενός comic. Aλλά, όπως προανέφερα, το ELLE HUMOUR είναι ένα πολυτελές artbook , οπότε δεν μετράει (lol)! Από εικαστικής πλευράς, έχω να πω μόνο τα καλύτερα. Πρόκειται για κάτι τελείως πειραματικό που δεν έχει σε καμία περίπτωση το στίγμα της Doucet, για το οποίο είναι γνωστή στα MY NEW NEW YORK DIARY (2010 – συνεργασία με Michel Gondry), το J COMME JE (2006) ή το 365 DAYS. Ενώ τα comics της είναι κατά κόρον underground, σατιρίζοντας θέματα γύρω από το σεξ, την αιώνια διαμάχη ανάμεσα στα δύο φύλα, τη σεξουαλικότητα και άλλα τέτοια ωραία, το σχέδιο της είναι αναγνωρίσιμο και χαρακτηριστικό. Μα στο ELLE HUMOUR ένιωσα λες και υπήρξε σύμπραξη από πολλούς και διαφορετικούς στην τεχνοτροπία καλλιτέχνες και δει όχι σχεδιαστές comics…
Ίσως να ένιωθα πιο άνετα για αυτό art book εάν ήξερα ήδη την δουλεά της Doucet. Ίσως η λανθασμένη επιλογή μου να μου βγήκε σε καλό τελικά, μόνο και μόνο επειδή το μεταπτυχιακό που κάνω έχει σχέση με τη Τέχνη, οπότε διευρύνω τους ορίζοντές μου και τα κριτήρια με τα οποία θα συγκαταλέγω στο εξής ένα βιβλίο ως comic, artbook, graphic novel ή σε οποιαδήποτε άλλη κατηγορία. Για εμένα, το ELLE HUMOUR δεν είναι comic. Ίσως οι σπουδές της Καναδής δημιουργού στη χαρακτική να δικαιολογούν αυτό το αστείρευτα καλλιτεχνικό και αινιγματικό ως προς την αφήγηση εγχείρημα, αλλά δεν μου αρκεί σα δικαιολογία, για να παραβλέψω το γεγονός ότι δεν είχε καμία πλοκή ή έστω προφανή ιστορία σε μη γραμμική αφήγηση. Χρόνος και χώρος είναι κάτι που δεν νοείται στη μαγική σφαίρα της Doucet. Ο συνδυασμός μιας grotesque αισθητικής και ενός αντισυμβατικού εικονογραφικού στιλ παρουσίασης της γυναίκας, εξυπηρετούν στη δημιουργία ερωτημάτων για το τι τελικά προκαλεί την τέρψη των οφθαλμών μας σε όποια οπτική αναπαράσταση γυναικείας μορφής μας παρουσιάζεται καθημερινά. Συγκεκριμένα, η Doucet θεωρεί ότι πλειοψηφικά στο κόσμο των comics είθισται η γυναίκα να είναι αρχέτυπο ομορφιάς, προβαλλόμενη σεξιστικά, λες και έχει ξεπηδήξει από διαφήμιση. Για να μη το κουράζω άλλο, την επόμενη φορά που θα ψάξω για ένα πρωτότυπο και ανατρεπτικό comic θα είμαι πολύ πιο προσεκτική, γιατί στο τέλος θα καταλήξω με ένα ακόμη artbook- και η βιβλιοθήκη είναι ήδη γεμάτη από δαύτα.