BEST OF: Significant Comic Books

Είναι πολύ ενδιαφέρον το πόσο διαφορετικά παρουσιάζονται τα comics ανά τον κόσμο. Φανταστείτε ένα Γάλλο να διαβάζει ένα album του Asterix, έναν Ιταλό με μερικά fumetti του Nathan Never στο χέρι του και έναν Ιάπωνα έτοιμο να αγοράσει το τελευταίο Tankobon του ONE PIECE. Και φυσικά έναν Αμερικανό (ανέκδοτο καταντήσαμε) να διαλέγει comic books στο comic store της γειτονιάς του. To comic book ήταν η μεγάλη επανάσταση, που έδωσε στα comic strips των εφημερίδων το δικό τους χώρο και τη δική τους αγορά.

Όταν κάθε μήνα εκατοντάδες comics παλεύουν για λίγο χώρο στα ράφια, καταλαβαίνει κανείς πόσο δύσκολο είναι να ξεχωρίσει κάποιο. Πόσο μάλλον αν βάλουμε “στο ζύγι” όλα τα τεύχη των τελευταίων ογδόντα ετών. Με αίσθημα ευθύνης (μας έπεισες) και άγνοια κινδύνου, προσπάθησα να φτιάξω μια λίστα με τα σημαντικότερα (και όχι καλύτερα) αμερικάνικα comic books όλων των εποχών.

Βασικά κριτήρια επιλογής ήταν το πόσο επηρέασαν τις εξελίξεις στην Iστορία των αμερικανικών comics και το πόσο χαρακτήρισαν μια εποχή. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στην ουσιαστική συμβολή και όχι σε μια τυπική ιστορική/ακαδημαϊκή πρωτιά. Για παράδειγμα, υπάρχουν διάφοροι χαρακτήρες που διεκδικούν τον τίτλο του πρώτου υπερήρωα, αλλά προφανώς αυτός που δικαιούται τον τίτλο, αυτός που κατέστησε δημοφιλή τον όρο, είναι ο Superman. Γιατί αλλιώς είναι σαν αυτά που λέγονται ότι το ποδόσφαιρο το εφήυραν οι αρχαίοι Έλληνες και Αιγύπτιοι.

Με αυτά κατά νου, ας δούμε ποια πιστεύω ότι είναι τα δέκα σημαντικότερα αμερικάνικα comic books όλων των εποχών.

10. X-MEN #1 (Οκτώβριος 1991, Marvel Comics)

Από τα τέλη της δεκαετίας του ’80 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του ’90, τα αμερικανικά comics γνώρισαν μία τεράστια εμπορική έκρηξη και υπήρξαν αρκετά που έσπασαν το φράγμα του ενός εκατομμυρίου αντιτύπων (όταν στις μέρες μας είναι επιτυχία η υπέρβαση των εκατό χιλιάδων). Αν και επρόκειτο προφανώς για φούσκα, νιώθω ότι αυτή η σημαντική (όχι απαραίτητα και καλή) περίοδος έπρεπε να έχει έναν εκπρόσωπο στη λίστα. Το YOUNGBLOOD #1, ως πρώτο τεύχος που εξέδωσε η Image, και το SUPERMAN #75, με το “θάνατο” του Superman, πιθανότατα το πιο προβεβλημένο comic event στην ιστορία, ήταν βασικοί υποψήφιοι, όμως κρίνω σωστότερο να δώσουμε τη θέση στο νούμερο ένα σε πωλήσεις comic όλων των εποχών (ξέρω, το θέμα σηκώνει συζήτηση) με 8,1 εκατομμύρια αντίτυπα (και πέντε variant covers, βεβαίως-βεβαίως).

9. ALL-STAR COMICS #3 (Χειμώνας 1940, All-American Publications)

Team-Up! Η ιδέα απλή. Ας βάλουμε πολλούς ήρωες, που έχουν τις ιστορίες τους σε διαφορετικούς τίτλους (και μάλιστα δύο εταιρειών, All-American Publications και National Comics) σε ένα comic. Και έτσι, οι Flash, Green Lantern, Spectre, Sandman και πολλοί άλλοι σχημάτισαν τη Justice Society of America. Αν και δε μπορούμε να μιλήσουμε σε καμία περίπτωση για universe, ο σχηματισμός μιας ομάδας υπερηρώων ήταν σίγουρα κάτι το επαναστατικό και η βάση για πολλά επιτυχημένα comics που ακολούθησαν.

8. CEREBUS #1 (Δεκέμβριος/Ιανουάριος 1977, Aardvark-Vanaheim)

Ναι, ξέρω, Καναδάς. Don’t care. Όπως – ίσως – έχετε καταλάβει δεν έχω ιδιαίτερη σχέση με τα – λεγόμενα – ανεξάρτητα comics (it’s true). Γι’ αυτό όταν ο Άρης Κώτσης μου δείχνει τα comics της εβδομάδας, τα οποία παίρνει κάθε Σάββατο, σε κάθε τεύχος ρωτάω “τι είναι αυτό”; Παρόλα αυτά το CEREBUS το ξέρουν όλοι ως ένα από τα πρωτοπόρα και το μακροβιότερο (τριακόσια τεύχη) ανεξάρτητα comics. Είναι αυτό που απέδειξε ότι τα ανεξάρτητα comics μπορούν να τα καταφέρουν. Στην αρχή ερωτοτρόπησα με την ιδέα να βάλω στη λίστα το #300, ως ένδειξη αναγνώρισης της αξίας του, αλλά προτίμησα την ουσία από τον εντυπωσιασμό.

7. MAD #1 (Οκτώβριος /Νοέμβριος 1952, EC Comics)

Νομίζω ότι είναι υποτιμημένη η σημασία του MAD, ενός πρωτοποριακού σατιρικού comic, που μετεξελίχθηκε σε ένα περιοδικό comic σύμβολο μιας ολόκληρης κουλτούρας, πέρα από τα (στενά;) όρια των comics. Ένας τίτλος που στο απόγειό του έφτασε να πουλάει πάνω από δύο εκατομμύρια αντίτυπα! Άλλωστε, δε θα μπορούσε να μην υπάρχει στη λίστα ένα comic της EC.

6. CRIME DOES NOT PAY #22 (Ιούνιος 1942, Lev Gleason Publications)

Μη σας προβληματίζει το #22. Πρόκειται για το πρώτο – ουσιαστικά – τεύχος της σειράς, αφού μέχρι τότε κυκλοφορούσε ως SILVER STREAK COMICS. Το CRIME DOES NOT PAY ήταν αυτό που ηγήθηκε του κύματος των crime comics με έντονη βία, το οποίο γνώρισε την αποθέωση από την EC. Έφτασε σε κυκλοφορία το ένα εκατομμύριο αντίτυπα και εισήγαγε μέχρι και τη μασκότ-αφηγητή, με τον Mr. Crime, κάτι που αντιγράφτηκε κατά κόρον! Φυσικά, ήταν από τα βασικά comics που οδήγησαν στη δημιουργία του Comics Code.

5. SUPERMAN #1 (Καλοκαίρι 1939, DC Comics)

Τα πρώτα comics ήταν ανθολογίες διάφορων strips. Οι εκδότες προσπαθούσαν να συμπεριλάβουν όσο το δυνατόν περισσότερες διαφορετικές ιστορίες για να προσελκύσουν τους αναγνώστες. Η δημοφιλία του Superman, που είχε εμφανιστεί ένα χρόνο πριν ως μία από τις ιστορίες της ανθολογίας ACTION COMICS, οδήγησε στην έκδοση ενός comic book αφιερωμένου σε ένα ήρωα και έστρωσε το δρόμο για την καθιέρωση των comics αφιερωμένων σε έναν χαρακτήρα, με τα BATMAN, WONDER WOMAN και CAPTAIN AMERICA να ακολουθούν, σε μια περίοδο κυριαρχίας των υπερηρώων.

4. NEW FUN: THE BIG COMIC MAGAZINE #1 (Φεβρουάριος 1935, National Allied Publications)

Αυτή η επιλογή και αν σηκώνει κουβέντα. Ένα ερώτημα που έχει απασχολήσει πολλούς είναι το ποιο είναι το πρώτο comic book που εκδόθηκε ποτέ. Με βάση διάφορα κριτήρια, όπως το format και η έκδοση ή όχι πρωτότυπου υλικού, δίνονται διάφορες απαντήσεις, όπως το THE FUNNIES (Ιανουάριος 1929, Dell Publishing) και το FAMOUS FUNNIES #1 (Ιούλιος 1934, Eastern Color Printing). Θα δώσω, όμως, τη θέση στο NEW FUN: THE BIG COMIC MAGAZINE #1, ως το πρώτο comic με εξ’ ολοκλήρου αυθεντικό υλικό και bonus points ως το πρώτο comic της DC (στην πραγματικότητα, της εταιρείας που μαζί με άλλες θα γίνονταν αυτό που ονομάζουμε σήμερα DC).

3. SHOWCASE #4 (Σεπτέμβριος/Οκτώβριος 1956, DC Comics)

Η κυριαρχία των υπερηρώων της Golden Age δε θα διαρκούσε για πολύ. Σύντομα θα θεωρούνταν ξεπερασμένοι και θα περνούσαν στο παρασκήνιο και μόνο τα βαριά χαρτιά Superman, Batman και Wonder Woman έμοιαζαν να μπορούν να επιζήσουν. Το reboot του Flash, ως διαφορετικού ήρωα από τον ομώνυμο της Golden Age, άνοιξε μια νέα εποχή, τη Silver Age των comics, και οδήγησε στην αναγέννηση των υπερηρώων και τη δημιουργία ή επανεισαγωγή πολλών χαρακτήρων, όπως του Green Lantern, του Atom και της Justice League of America, που με τη σειρά της επηρέασε τη δημιουργία του…

2. FANTASTIC FOUR #1 (Νοέμβριος 1961, Marvel Comics)

Μπορεί η Marvel να γιορτάζει φέτος τα εβδομηκοστά πέμπτα της γενέθλια, αλλά το Νοέμβριο του 1986 γιόρταζε τα εικοστά πέμπτα. Γιατί αυτή η διαφορά; Γιατί αναγνώριζε ότι στην ουσία αυτό που ονομάζουμε Marvel Universe δημιουργήθηκε το 1961 με το πρώτο τεύχος του FANTASTIC FOUR. Το Big Bang χιλιάδων χαρακτήρων και ένα τεράστιο κεφάλαιο στην ιστορία των comics, το FANTASTIC FOUR #1 δε θα μπορούσε να λείπει από αυτή τη λίστα και θα έφτανε μέχρι την κορυφή αν δεν υπήρχε το…

1. ACTION COMICS #1 (Ιούνιος 1938, DC Comics)

Ήταν ποτέ δυνατόν να είναι κάποιο άλλο τεύχος στην πρώτη θέση; Το ACTION COMICS #1, δημοσιεύοντας την πρώτη περιπέτεια του Superman, δεν εισήγαγε απλά τον – ουσιαστικά – πρώτο υπερήρωα, αλλά έδωσε την εκκίνηση για τη Golden Age και τη μαζικοποίηση του comic book ως μέσου. Είναι αυτό που χωρίζει την ιστορία των comics στο πριν και το μετά. Δεν αφορά μόνο όσους το ακολούθησαν και – εμφανώς – επηρεάστηκαν, αλλά και όσους προηγήθηκαν. Όπως οι φιλόσοφοι που προηγήθηκαν του Σωκράτη αποκαλούνται προσωκρατικοί, έτσι και τα comics που προηγήθηκαν είναι τα comics πριν το ACTION COMICS #1. Το σημαντικότερο, κατά την άποψή μου, comic όλων των εποχών.