TOP SHELVES: HEADS OR TAILS (Stories by Lilli Carré)
Writer/Artist: Lilli Carré
Fantagraphics books
Μια εικόνα αξίζει χίλιες λέξεις, λέει μια παλιά παροιμία. Κι ένας τίτλος, επίσης, λέω εγώ. Το HEADS OR TAILS μπορεί να συμπυκνώσει τόσο μεστά το concept των ιστοριών που εμπεριέχει: αυτό του decision making μπροστά σε ένα δίλλημα. Από εκεί θα ξεκινήσει και το σημερινό TOP SHELVES. Lilli Carré, το όνομα που πρωταγωνιστεί. Κάθε άλλο παρά ευρωπαϊκής προέλευσης (και ήμουν σχεδόν σίγουρη ότι είναι Γαλλίδα), το ταλαντούχο αυτό κορίτσι κατάγεται από το Los Angeles και έχει λάβει σημαντικές βραβεύσεις για τη δουλειά της, στις οποίες συγκαταλέγεται και ένα Eisner Award για Best Graphic Album.
Οι χαρισματικοί εικονογράφοι, κατά τη ταπεινή μου άποψη, πολλές φορές γίνονται αντιληπτοί από το ευρύ κοινό ως “αλλόκοτοι”, μιας και έχουν ένα τόσο μοναδικό σχεδιαστικό στιλ, το οποίο παύει να υπακούει στους νόμους του σχεδίου, των αναλογιών, της κλίμακας κ.λπ. Κάτι τέτοιο ισχύει και στην περίπτωση της αγαπητής Lilli Carré, η οποία, αν και βέρα Αμερικανίδα πολίτης, έχει κάτι το τόσο minimal και θα τολμούσα να πω “πολωνικό”, στον τρόπο με τον οποίο εικονογραφεί comics, αλλά και ταινίες μικρού μήκους. (Παρένθεση: Για όσους δεν το γνωρίζουν, η Πολωνία έχει υψηλότατο επίπεδο εικαστικής δημιουργίας. Ειδικά η πολωνική οπτική επικοινωνία και γραφιστική, με τη διάσημη “Polish Poster School” κατέχει μια πλούσια εικονογραφική παράδοση, τόσο στα έντυπα και το animation, όσο και στο σχεδιασμό αφίσας, με minimal τρόπο και με έμφαση στα έντονα χρώματα και στην τυπογραφία, αποτελώντας πρότυπο για πολλούς καλλιτέχνες παγκόσμια.)
Εκτός των άλλων, η ίδια, μαζί με τον Alexander Stewart, νιώθωντας την ανάγκη ύπαρξης ενός φεστιβάλ που θα προβάλει μόνο πειραματικές animation ταινίες – κάτι που έλειπε από την τοπική σκηνή – ίδρυσαν, το 2010, το Eyeworks Festival of Experimental Animation.
Aρκετά μακρυγόρησα σχετικά με το βιογραφικό της Carré, όμως. Δεν θα τη περάσω κι από συνέντευξη! Πίσω στο θέμα μας. Το HEAD OR TAILS, κορώνα ή γράμματα, ελληνιστί, οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος δηλαδή, πραγματεύεται αυτή την αμφισημία, τις αντιφάσεις, ή τις ασυμφωνίες που προκύπτουν μέσω των εναλλακτικών ερμηνειών του ίδιου γεγονότος, από διάφορες οπτικές ή παρατηρητές. Μάλιστα, αποτελεί μια εκπληκτική συλλογή διφορούμενων, αινιγματικών εικονογραφημένων ιστοριών, με εκπληκτική αισθητική, που θα αγαπήσουν μικροί και μεγάλοι, λόγω του naive και παιδικού – σε πρώτη ανάγνωση – χαρακτήρα, αλλά σίγουρα ευρηματικού και σύνθετου – σε δεύτερη ανάγνωση – τρόπου αφήγησης και απεικόνισης του σύμπαντος της Carré.
Επομένως, πρόκειται περισσότερο για μια ανθολογία σύντομων ιστοριών, στη διάρκεια πέντε ετών κυκλοφορίας τους, παρά για ένα αφηγηματικά αυτοτελές comic, που όμως περιστρέφεται γύρω από έναν κοινό νοηματικό άξονα. Αυτό, από μόνο του, το κάνει ακόμη πιο ενδιαφέρον. Είναι πολύ πιο εύκολο να πλατιάσει κάνεις κατά την αφήγηση, παρά να την εξιστορήσει σε λίγα panels. Οι ιστορίες που το απαρτίζουν είναι οι ακόλουθες: Kingdom, Wishy Washy, Into the Night, The Thing About Madeline, The Carnival, Too Hot to Sleep, Rainbow Moment, The Flip pt.1, Short Bits, The Flip pt.2.
Προσωπικά, από πλευράς αφήγησης, ξεχώρισα το “The Thing About Madeline”, μια μεταφυσική ιστορία, για μια κοπέλα που έρχεται αντιμέτωπη με τον ίδιο της τον εαυτό, ζώντας μια σουρεαλιστική ρουτίνα – κάτι σαν τη μέρα της μαρμότας – και το “Rainbow Moment”, για την ανατρεπτική εξέλιξη μιας ιστορίας μέσα σε επάλληλες υποϊστορίες, ενώ από πλευράς σχεδιασμού, εντυπωσιάστηκα από την αρτιότητα και την ποικιλία τεχνικών των “Short Bits”. To μοναδικό χάρισμα που έχει η Carré, να μεταβαίνει τόσο απρόσκοπτα από τη μια ιστορία στην άλλη, από το ένα σχεδιαστικό ύφος στο άλλο, πειραματιζόμενη με τόσο διαφορετικές προσεγγίσεις στο layout, στο χειρισμό των μέσων και των χρωμάτων, αλλά και στην έκρηξη χρωμάτων, σε συνδυασμό με την ανθρωποκεντρική φύση των ιστοριών που μεταχειρίζεται, την κάνουν, στα μάτια μου, άξια θαυμασμού, τόσο για το εξαιρετικό της ταλέντο όσο και για τη νεαρή της ηλικία – μόλις 31 ετών!
Σε τελική ανάλυση, το HEADS OR TAILS αποτελεί, κατ’ εμέ, ένα πειραματικό μεν, ευρηματικό δε, comic (όχι με την ευρεία έννοια, βέβαια – είναι ένα ξεχωριστό genre από μόνο του) της Lilli Carré, το οποίο, τεχνικά, θα μπορούσα να συγκρίνω με το μεγαλείο του Adrian Tomine και θα τολμήσω να πω και του Chris Ware, ως προς την πρωτοτυπία. Σε καμία περίπτωση, δεν υπονοώ ότι η δημιουργός είναι αυτό που λέμε η “παραδοσιακή” comic artist, με την τελειότητα που διακρίνει το σχέδιο της, όπως οι μαέστροι του είδους στο δικό μου “top shelf”, Bá, Clowes, Hernandez, Staples, Thompson κ.α. Το ακριβώς αντίθετο. Aυτή η εύθραστη, μα συνάμα δυναμική μανιέρα της Carré, με τα έντονα χρώματα, την αμιγώς ζωγραφική χειρονομία, το hand lettering και το naiveté, είναι και το σήμα κατατεθέν της. Σαφώς και έχει ακόμη πολλά να μάθει για το Μέσο των comics, μια και οι επιρροές της από το πειραματικό animationμ το οποίο και σπούδασε, είναι παραπάνω από εμφανείς, αλλά είναι αδιαμφισβήτητο το ταλέντο και η νεωτερικότητα σε αυτό που προσφέρει ως “new kid on the block”.
Kοπιάστε, λοιπόν, όσοι αντιπαθείτε τους δημιουργούς που μεταπηδούν από το animation στο comic και τούμπαλιν, γιατί είμαι πεπεισμένη ότι θα ενθουσιαστείτε με το συγκεκριμένο έργο και θα σας κάνει να αλλάξετε εύκολα γνώμη για τους προαναφερθέντες.