Top 100 DC Comics

8. Batman: The Killing Joke

Ένα αριστουργηματικό ψυχογράφημα, που χωρίς να καταργεί το δίπολο καλού-κακού, εντρυφεί στις γενεσιουργές αιτίες του.

8

Batman: The Killing Joke

1988WriterAlan MooreArtistBrian BollandDC Comics

Σκεφτόμουν τον τελευταίο καιρό, για σένα και για μένα. Το τι πρόκειται να μας συμβεί στο τέλος. Θα σκοτώσουμε ο ένας τον άλλον, έτσι δεν θα γίνει;

O Batman επισκέπτεται τον Joker στο Arkham Asylum, κάνοντας την ύστατη προσπάθεια να τον πείσει ότι η καταστροφική, σχεδόν “συμβιωτική σχέση”, που έχει αναπτυχθεί ανάμεσά τους, πρέπει να τελειώσει. Αυτός, όμως, που έχει απέναντί του, δεν είναι αυτός που νομίζει. Ο πραγματικός Joker έχει αποδράσει και έχει ήδη θέσει σε λειτουργία ένα σατανικό σχέδιο.

Πρέπει να σε πάρω από εδώ, πριν γεννηθεί το μωρό… Απλά θέλω αρκετά χρήματα για να μείνουμε σε μια αξιοπρεπή γειτονιά. Υπάρχουν κορίτσια στον δρόμο που κερδίζουν τα ίδια, μέσα σε ένα Σαββατοκύριακο, χωρίς να χρειάζεται να πουν ούτε ένα αστείο.

Ένας πάμπτωχος, αποτυχημένος stand-up κωμικός, νιώθει το βάρος της αποτυχίας του να πέφτει πάνω στην ετοιμόγεννη γυναίκα του. Προκειμένου να εξασφαλίσει, σε εκείνη και το αγέννητο παιδί τους, μια καλύτερη ζωή, μπλέκει με μια συμμορία που πραγματοποιεί ληστείες.

-Γιατί… Γιατί το κάνεις αυτό;
-Για να αποδείξω αυτό που θέλω.

O Joker και οι συνεργάτες του, εισβάλλουν στο διαμέρισμα του Commissioner Gordon. Αφού πρώτα πυροβολεί και τραυματίζει την κόρη του, Barbara, αφήνοντάς την ανάπηρη από τη μέση και κάτω, απαγάγει τον Gordon, και τον μεταφέρει σε ένα ερειπωμένο λούνα παρκ. Εκεί που θα παιχτεί η τελευταία πράξη του δράματος.

Όχι! Όχι, δεν είναι όλα εντάξει! Αυτός… αυτή τη φορά θα πάει τα πράγματα στα όρια. Δεν είδες. Δεν είδες τα μάτια του.

Είναι ο τρόμος στα μάτια της Barbara Gordon, που κάνει τον Caped Crusader να συνειδητοποιήσει ότι αυτή δεν είναι μία ακόμη σύγκρουση σαν τις άλλες. Ίσως η τελική σύγκρουση να έρθει νωρίτερα από ό,τι πίστευε. Και ίσως να είναι αυτή.

– Κάποιος… σας παρακαλώ… τι κάνω εδώ;
– Τι κάνεις; Κάνεις αυτό που οποιοσδήποτε άνθρωπος, με σώας τα φρένας, θα έκανε, υπό αυτές τις τρομακτικές συνθήκες. Τρελαίνεσαι.

Σκηνικό βγαλμένο από τους χειρότερους, σουρεαλιστικούς εφιάλτες. Πρωταγωνιστής του, ο Commissioner Gordon. Στόχος του Joker, η διανοητική, σωματική, και συναισθηματική αποδόμηση αυτού του ακέραιου, αδέκαστου υπερασπιστή του δικαίου. Απώτερος στόχος του, να τον μεταμορφώσει σε ένα παρανοϊκό τέρας, μέσω της γελοιοποίησης και της οδύνης, καθώς τον αναγκάζει να βλέπει snapshots της σακατεμένης μοναχοκόρης του. Ο Joker αναζητά την κάθαρση, μέσω της νομιμοποίησης της δικής του τρέλας.

Οι μνήμες μπορεί να είναι χυδαίες, αποκρουστικές, μικρά θηρία. Όπως τα παιδιά, υποθέτω…
…Αν είναι να έχω ένα παρελθόν, προτιμώ αυτό να είναι ένα, πολλαπλής επιλογής!

Ο αποτυχημένος κωμικός μαθαίνει ότι η έγκυος γυναίκα του σκοτώνεται, σε ένα από αυτά τα τραγικά -one in a million- ατυχήματα. Είναι, όμως, αυτή η τραγική εμπειρία που γέννησε το τέρας; Συνέβησαν όντως όλα αυτά; Ή μήπως πρόκειται για μία ακόμη ιστορία που γέννησε το διαταραγμένο μυαλό του, προκείμενου να παράσχει άλλοθι για την παράνοιά του; Ένα πιθανό origin, μέσα σε ένα σύμπαν εναλλακτικών πραγματικοτήτων.

Φτάνουμε επικίνδυνα κοντά στο συγκλονιστικό φινάλε, κι εδώ θα σταματήσω να παραθέτω αποσπάσματα. Επέλεξα, όχι τυχαία, αυτόν τον τρόπο παρουσίασης αυτού του αριστουργηματικού ψυχογραφήματος. Βλέπετε, έχουν γραφτεί άπειρα άρθρα και αναρίθμητες αναλύσεις για το συγκεκριμένο μνημειώδες έργο, κι ακόμη ένα, κατά τη γνώμη μου, δεν θα είχε να προσφέρει κάτι καινούργιο.

Ναι, η αφήγηση του Moore είναι μαεστρική και με εξαιρετική αίσθηση ρυθμού και οικονομίας, ενώ τα flashbacks που “αποκαλύπτουν” το πιθανό origin του Joker, εντάσσονται τόσο αρμονικά στη ροή της ιστορίας, που θα άξιζε να μελετηθεί η τεχνική και η δομική ένταξή τους, από κάθε επίδοξο σεναριογράφο. Και ναι, το σχέδιο του Bolland, είναι, όπως πάντα, υπέροχο, λεπτομερές, και με έναν old school φωτορεαλισμό, που σέβεται τις εικονογραφικές αξίες του Μέσου, χωρίς παράλληλα να το μπολιάζει με τεχνικές ξένες προς αυτό.

Περισσότερα για το ΒΑΤΜΑΝ: ΤΗΕ KILLING JOKE, μπορείτε να διαβάσετε σε δύο προηγούμενα άρθρα συνεργατών, του Αριστείδη Κώτση και του Γιώργου Χατζηκωστή. Αν, για τον οποιοδήποτε λόγο, δεν έπεσε ποτέ στα χέρια σας αυτό το εξαιρετικό comic, διορθώστε το λάθος άμεσα. Κι αν το διαβάσατε πριν από χρόνια, κάντε στον εαυτό σας το δώρο, να το ξαναδιαβάσετε. Αντέχει στο χρόνο, το εγγυώμαι.