Uncle Sam

Ο Θείος Σαμ σε κρίση συνείδησης

Ιστορία

Μια ρακένδυτη φιγούρα κυκλοφορεί στους δρόμους μιας φανταστικής αμερικανικής μεγαλούπολης. Τα ρετάλια που φοράει θυμίζουν τη σημαία των Η.Π.Α και αυτός, ο Sam, μοιάζει πολύ, στην παρακμασμένη του μορφή, με την απεικόνιση του πνεύματος της χώρας, του Θείου Σαμ. Αν πράγματι ο εν λόγω Sam είναι η ενσάρκωση του προσωποποιημένου εθνικού συμβόλου, ή ένας παράφρονας, δεν θα το μάθουμε. Ωστόσο, μέσα από όνειρα και παραισθήσεις που μπλέκονται με την πραγματικότητα, ο πρωταγωνιστής του comic βιώνει την αντίφαση των όσων συμβολίζει και όσων, τελικά, πράγματι εξυπηρετεί. Μια διαδρομή κρίσης και αυτοκριτικής, για το παρόν και το παρελθόν του κράτους των Η.Π.Α.

Τι Μας Άρεσε

Το εξαιρετικό σενάριο. Η ιστορία του τύπου που “είναι και δεν είναι” ο Uncle Sam. H φαινομενικά παραληρηματική αφήγηση, που στη πραγματικότητα έχει απόλυτη συνοχή και νόημα. Η ανθολογία στιγμών της αμερικανικής ιστορίας, όπου το αμερικάνικο όνειρο μετατρεπόταν ευθύς σε εφιάλτη. Η αναφορά σε ατάκες πολιτικών, συγγραφέων, φιλοσόφων και άλλων ιστορικών προσωπικοτήτων, η οποία γίνεται σε καίρια σημεία του ρου της αφήγησης και που συνυφαίνει τα ιστορικά γεγονότα με την φανταστική ιστορία του comic. Η ελευθερία με την οποία κινήθηκαν οι δημιουργοί στην κριτική της αμερικανικής πραγματικότητας. Ο συμβολισμός του τίτλου του comic, όπου φαίνονται τα γράμματα U.S. τα πρώτα γράμματα των λέξεων “Uncle Sam” και “United States”, τα οποία, ωστόσο, αν διαβαστούν μαζί, σχηματίζουν τη λέξη “us”, εμείς.

Ο περαιτέρω συμβολισμός του άστεγου, ο οποίος προσπαθεί να πει την αλήθεια και όμως κανείς δεν τον θεωρεί λογικό. Η ιδέα του εξωφύλλου, όπου ο Uncle Sam, κοιτάει και προς το μέρος του αναγνώστη και τείνει το χέρι, όχι όμως επιτακτικά, όπως στην κλασική προπαγανδιστική αφίσα με τίτλο “Ι want you”, αλλά σαν επαίτης.
Το εκπληκτικό artwork . H εικαστική αφήγηση του εν λόγω comic αφήνει τον αναγνώστη με το στόμα ανοικτό. Σχέδιο και χρώμα στα επίπεδα του MARVELS. Ακόμη και αν δεν ήταν το σενάριο και η ιστορία τόσο καλοδουλεμένα, θα άξιζε να ξεφυλλίσει κανείς το comic, μόνο για τη δουλειά του Αlex Ross.

Τι Μας Ενόχλησε

ΟΚ, πράγματι, γίνεται μια κριτική στην πολιτική των H.Π.Α, τη λογική της ενίσχυσης του κέρδους προς όφελος μερικών και τον παραγκωνισμό των αξιών πάνω στις οποίες υποτίθεται ότι το κράτος αυτό στήθηκε. Ωστόσο, καίτοι ο Uncle Sam του έργου συναντά την Britania (ανθρωποποιημένο σύμβολο της Βρετανικής Αυτοκρατορίας και του Ηνωμένου Βασιλείου), δεν φαίνεται να παίρνει το μάθημά του και, εν συνεχεία, παρουσιάζει πολύ εύκολη την επανόρθωση των αξιών έναντι του κεφαλαίου. Αντιλαμβάνομαι την ανάγκη για happy ending της ιστορίας, αλλά τελικά can an old dog learn new tricks?

Συνολική Εκτίμηση

Ένα καλοδουλεμένο comic, φτιαγμένο με μεράκι. Ταυτόχρονα είναι μια πρώτης τάξης κριτική πάνω στην πολιτική που εφαρμόστηκε στις ΗΠΑ, από την εποχή που ήταν ακόμα αποικία. Ωστόσο, όλο αυτό γίνεται χωρίς διάθεση για κατήχηση, αλλά με πρόθεση να προβληματίσει.

Παρά ταύτα, δεν απέφυγε την παγίδα του ρομαντικού ιδεαλισμού, παραγνωρίζοντας ότι η ύπαρξη αυτού του κράτους, από την ανακάλυψη του νέου κόσμου, μέχρι και την εποχή που εκδόθηκε το έργο – για να μην πούμε μέχρι σήμερα – έχει να κάνει αποκλειστικά με την επίτευξη κέρδους με κάθε κόστος. Δεν γίνεται ουσιαστικά κριτική στο “αμερικάνικο όνειρο”, δηλαδή η επιτυχία του ατόμου σε μια πραγματικά ευνομούμενη πολιτεία ίσων ευκαιριών για όλους, αλλά μόνο στους λόγους που το όνειρο αυτό δεν γίνεται να υπάρξει. Δεν πρέπει, όμως, και από τη μεριά μας, να παραβλέπουμε ότι το έργο αυτό εκδόθηκε το 1997, μια περίοδο ακμής, πριν την 11η Σεπτεμβρίου και τα όσα ακολούθησαν. Τότε, αυτό το comic ήταν πράγματι ένα ξεχωριστό κομμάτι της Τέχνης. Δεν ήταν, δε, τυχαία η υποψηφιότητά του σε σχεδόν όλα τα μεγάλα βραβεία των comics και στις δυο ηπείρους.

Παράλληλες Προτάσεις

Ο Steve Darnall έχει ξαναδουλέψει μαζί με τον Alex Ross, στα 10 τεύχη του PETER CANNON, THUNDERBOLT, το 2013, για την Dynamite Entertainment, στην 9η τέχνη έγραψε σατιρικά σενάρια για τα romance comics, όπως το EMPTY LOVE STORIES. Για τον Alex Ross, αξίζει να αναφέρουμε ότι, μεταξύ άλλων, έχει φιλοτεχνήσει τα MARVELS, KINGDOM COME, JLA: SECRET ORIGINS.

Comics με την ιστορία των Η.Π.Α. που αξίζει να ανακαλύψετε, είναι το NAT TURNER του Κyle Baker και, φυσικά, η μεταφορά σε comic του Α PEOPLE’S HISTORY OF AMERICAN EMPIRE, του Howard Zinn.