Top 10 Alan Moore Comics: 6. MIRACLEMAN

Writer: Alan Moore
Artists: Gary Leach,  Alan Davis, Chuck Beckum, Rick Veitch, John Totleben
Quality Communications, Eclipse Comics

Ποιός μπορεί να πραγματικά να σταματήσει τη ροή; Να την οριοθετήσει;

To timeline του Marvelman, του μετέπειτα ονομασθέντα Μiracleman, ως χαρακτήρα στις σελίδες, ξεκινά από τον Βρετανό Mick Anglo και καταλήγει στον γενειοφόρο τιμώμενο χαρακτήρα μας, το 1982. Στα αετώματα του συλλογικού ασυνειδήτου, ίπταται δίπλα στον Superman, τον Captain Marvel (σε όλες του τις ενσαρκώσεις και ειδικά σε αυτόν του Starlin με την αγέρωχη απέναντι σε συμπαντικά μελτέμια ξανθή του κόμη) και τον Supreme, την προσπάθεια του Moore να ξαναεπισκεφθεί τα ονειροτόπια της υπεράνθρωπης φύσης.

Στον αντίποδα του Swamp Thing, o Μiracleman ανωθρώσκει με τον ίδιο, συγκλονιστικό παρολαυτά, τρόπο. Και οι δύο κατακτούν τη θέωση με διαφορετικό περίβλημα. Και οι δύο οριοθετούν τις προσπάθειες του Moore να χαρτογραφήσει τις ιδέες και τα συναισθήματά του σε σχέση με το superhero genre.

Το να προσπαθήσω να σας πείσω για τις αρετές του συγκεκριμένου comic, καθίσταται, για λόγους βιωματικούς, πρακτικά αδύνατο. Το να προσπαθήσω να το κατατάξω ποιοτικά σε σχέση με τις υπόλοιπες δουλειές του Moore, επίσης. Θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω μονάχα, κάτι που είμαι σίγουρος οτι έχετε αισθανθεί διαβάζοντας άλλες δουλειές του: ένα σχεδόν οργανικά απτό συναίσθημα υπέρβασης, σε  έστω και ένα panel, μία σελίδα.

Είναι αλήθεια  το οτι η αυταρέσκεια (όπως αναφέρει και ο Δημήτρης στο προηγηθέν τούτου κείμενο στο αφιέρωμα) που αποπνέει αρκετές φορές  η γραφή του Moore, ίσως και να σε αποσπά από την όλη του προσπάθεια. Η οργασμική φιλαυτία του, όμως, στο παρόν πόνημα, χαλκεύεται με την αγνή αγάπη του, τόσο για την ιδέα του υπερήρωα, όσο και για το Μέσο των comics εν γένει, όχι με βασικό κίνητρο/μέσο την αποδόμηση (όπως στο έτερο “τοτεμικό” του, WATCHMEN) αλλά (το φυσικό πλαίσιο του δημιουργικού του αυτισμού) τον εφηβικό ενθουσιασμό. Τον ενθουσιασμό ενός εφήβου, που με το ρυθμό που δίνει στις λέξεις, κατακλυσμίαια παρασύρει νοητικά οικοδομήματα και πύλες αντίληψης, για να τελικιάσει ουσιαστικά την έννοια του υπερανθρώπου, του καλυμμένου με λύκρα και συμπαντική σκόνη. Εδώ, αφήνει τις ικανότητες και τη φαντασία του ανεξέλεγκτες και τα πρωτογενή συστατικά της δουλειάς του πρώτη φορά σκορπίζονται με τέτοια χάρη.

Το κουτί με παιχνίδια που άνοιξε και άπλωσε μπροστά στον αναγνώστη για το ABC Comics imprint, είναι σμιλεμένο από τον απόηχο της κορύφωσής του MIRACLEMAN. Ξεκινώντας από την πτώση και τα ηθικά διλήμματα του Mike Moran και το εργατικής τάξης περιβάλλον του, στην ονείρωξη της Πτήσης και από την έκρηξη βίας απέναντι στον δημιουργό του, Emil Gargunza (όπου ο χαρακτήρας εκκενώνει, με γλυκερά αλλότριο τρόπο, τα πρώτα στρώματα ανθρώπινης φύσης του) στη συγκλονιστική σκηνή της Γέννησης και, τέλος, από την κοσμικά συνταρακτική μάχη με τον Kid Miracleman, στη θεογονία και την έναρξη μιας καινούριας ανθρώπινης εποχής, επιπλέουμε μέσα στο αμνιακό υγρό της φαντασιώσης ενός ονειροπόλου οπαδού.

Γνώριμο μοτίβο, κινητήρια θεματική του Μoore, η σύζευξη της αρχής της ηδονής και της ενόρμησης του θανάτου (όπως στο, διόλου υποδόρια προφανώς τιτλοφορημένο, “Love and Death” τεύχος του SWAMP THING), εδώ μας δίνει εκπληκτικές σκηνές, με αλλεπάληλες συναισθηματικές ριπές και ηφαιστειακές κορυφώσεις.

Η μάχη με τον Kid Miracleman διαρρηγνύει το υμέναιο της αντίληψης για το τελικό στάδιο ενός face off, ανάμεσα σε κομιξικά αρχέτυπα και ο απόηχος της γεννάει πλειάδες μύθων στα πλαίσια της πλοκής. Η έκφραση των συναισθημάτων του νεοτεύκτου, ολύμπιου πλέον, όντος, μέσω της εκφραστικής παλέττας ενός χορού, προσφέρει ανάταση αιθητικής φύσης, που σπανίως απαντάται ακόμα και στα έργα του ίδιου του Moore.

Εδώ, πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία ειδικά στον John Totleben (συνεργάτη του Moore και στο SWAMP THING), για την τόσο αβίαστα αισθαντική απόδοση των λέξεων του συγγραφέα.  Η σχεδόν ερωτική επικοινωνία που ανέπτυξε μαζί του ο Μοore (αξίζει να διαβαστούν αποσπάσματα της αλληλογραφίας μεταξύ των, στο PORTRAIT OF AN EXTRAORDINARY GENTLEMAN), όπως ανέπτυξε άλλωστε και μετέπειτα με τον Eddie Campbell, είναι βασικός παράγοντας που του επέτρεψε να υπερβεί την “αναπηρία” του να μην σκιτσάρει ο ίδιος τις ιδέες του και να φτάσει το MIRACLEMAN στο ζενίθ που του αξίζει.

Ονειρώξεις με ροή κοσμική, εκρήξεις βίας με μυθολογικό επίχρισμα, που προκαλούν άμεση ρινορραγία και κατάλυση στεγανών για τα όρια του Υπερήρωα, με άνεση παιδιού που φτιάχνει το πιο τέλειο στα μάτια του, ονειρόκαστρο. Αυτά προσφέρει ο Moore στο MIRACLEMAN, αναμοχλεύοντας την κομιξική ατομική δομή ενός χαρακτήρα και εξερευνώντας τα όρια, όχι με την συμβολική αναφορά σε Νίτσε, ή την κάπως άκομψη παραπομπή σε Heidegger (τον οποίο γνωρίζει ο σατανικός επιστήμονας στα μικράτα του), αλλά σε απτή, ανθρώπινη μετουσίωση/έκθεση του dasein.

Το να “βρίσκεσαι εκεί”, ολοκληρωτικά ως αναγνώστης, και να ψηλαφίζεις τη δυνητική σου θέωση σε panels που αιμορραγούν εκτός πλαισίου, δεν είναι διόλου ευκαταφρόνητο, είτε συμβαίνει λόγω του εξώφυλλου του πρώτου ACTION COMICS, είτε χάρη στο αστρικό εκτόπισμα μιας χορευτικής φιγούρας, στο comic ενός Βρετανού στα μέσα της δεκαετίας του ’80.

(Βασίλης Σάκκος)

Εδώ θα βρείτε συγκεντρωμένα τα κείμενα που πλαισιώνουν το αφιέρωμα στο έργο του Alan Moore, με τα υπόλοιπα 9 comics που ψήφισαν οι συντάκτες του comicdom.gr στη λίστα με τις κορυφαίες δημιουργίες του Βρετανού συγγραφέα.