INTERVIEW CORNER #65: Shannon Wheeler

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που μοιάζουν γεννημένοι με την ικανότητα να έχουν πολλά μπαλάκια στον αέρα και όχι μόνο κανένα από αυτά δεν τους πέφτει, αλλά το θέαμα που προσφέρουν είναι εξαιρετικό. Κάτι που, ας είμαστε ρεαλιστές, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Για να πετύχεις κάτι τέτοιο, δε χρειάζεσαι μόνο ικανότητες και ταλέντο, αλλά και χρόνο. Ειδικά όταν μιλάμε για το χώρο των comics και των strips.

Όπως στην περίπτωση του καλεσμένου αυτής της εβδομάδας, του Shannon Wheeler. Ο Wheeler μας έχει καλομάθει, εδώ και δύο δεκαετίες περίπου, με χιλιάδες strips, τα οποία, σε κάποιες περιπτώσεις, εμφανίζονται ακόμη και σε καθημερινή βάση. Τα strips του Αμερικανού cartoonist έχουν εμφανιστεί σε Μέσα όπως η εφημερίδα THE ONION, το περιοδικό THE NEW YORKER, αλλά και sites, zines και comics.

Η αρχή έγινε το 1990, με το πασίγνωστο εβδομαδιαίο strip TOO MUCH COFFEE MAN, το οποίο ξεκίνησε ως παρωδία superhero comics, και πλέον έχει εξελιχθεί σε σχολιαστή κοινωνικών, πολιτικών, αλλά και προσωπικών καταστάσεων του δημιουργού. Το TMCM ξεκίνησε ως αυτοέκδοση, αλλά έφτασε να δημοσιεύεται σε περιοδικά, ανθολογίες, collected editions (εξακολουθούν να συγκεντρώνονται, σε τακτικά διαστήματα, από την Dark Horse) και φυσικά στο διαδίκτυο. Το 2006, μάλιστα, το strip μεταφέρθηκε και σε όπερα, η επιτυχία της οποίας έφερε και ένα δεύτερο μέρος, το 2008!

Παράλληλα, ο Wheeler δημοσίευε στη σατιρική εφημερίδα THE ONION το strip του, POSTAGE STAMP FUNNIES, το οποίο επίσης συγκεντρώθηκε σε μια εντυπωσιακά μικρή έκδοση. Τα POSTAGE STAMP FUNNIES αποτελούνταν από one-panel strips και την ίδια συνταγή ακολούθησε ο Wheeler και στο περιοδικό THE NEW YORKER, ένα από τα δυσκολότερα Μέσα για όσους cartoonists εκεί έξω θέλουν να δουν δημοσιευμένη τη δουλειά τους. Τα cartoons του Wheeler δημοσιεύονται συχνά στο περιοδικό, ενώ όσα δεν κρίθηκαν κατάλληλα από τους υπεύθυνους, συγκεντρώθηκαν στη συλλογή με τον πανέξυπνο τίτλο I THOUGHT YOU WOULD BE FUNNIER.

Άσχετα, όμως, με τη συχνότητα που τα cartoons του δημοσιεύονται στο THE NEW YORKER, ο Wheeler δημοσιεύει, σχεδόν καθημερινά, ένα one-panel strip, ενώ τα Σαββατοκύριακα δημοσιεύει νέα strips του TOO MUCH COFFEE MAN. Αυτή, όμως, δεν είναι η μοναδική ασχολία του τον τελευταίο καιρό και τα “αιωρούμενα μπαλάκια”, που ανέφερα στην αρχή αυτής εδώ της εισαγωγής, γίνονται ολοένα και περισσότερα.

Τους τελευταίους μήνες, ο Wheeler έχει εργαστεί σε άλλα τρία projects, παράλληλα με τις απαιτητικές καθημερινές του υποχρεώσεις. Το πρώτο είναι το GRANDPA WON’T WAKE UP, ένα all-ages comic σε σενάριο του Max Hill, που μόλις κυκλοφόρησε από τη Boom! Studios. To δεύτερο αναμένεται περίπου σε ένα μήνα, από τη Fantagraphics, και ονομάζεται OIL & WATER. Για τις ανάγκες του συγκεκριμένου, ο Wheeler, μαζί με μια ομάδα συγγραφέων, επιστημόνων, δασκάλων και μαθητών, επισκέφθηκε την ακτή πάνω από τον Κόλπο του Μεξικού και περιγράφει στο comic την τεράστια οικολογική καταστροφή που αντίκρισε. Το σενάριο του OIL & WATER ανήκει στον Steve Duin. Το τρίτο ονομάζεται GOD IS DISAPPOINTED IN YOU και το σενάριο υπογράφει ο Mark Russell. Σε αυτό παρουσιάζονται τα βασικά νοήματα της Βίβλου, στερημένα από ιστορίες, διδάγματα και αλληγορίες, διανθισμένα, όμως, όπως είναι φυσικό, με μπόλικο χιούμορ.

Για όλα αυτά, μας μιλά, στη συνέντευξη που ακολουθεί, ο καλεσμένος αυτής της εβδομάδας, Shannon Wheeler:

Πώς προέκυψε το TOO MUCH COFFEE MAN;

Το TOO MUCH COFFEE MAN ξεκίνησε ως mini comic για την προώθηση του πρώτου μου βιβλίου, του CHILDREN WITH GLUE. Δεν είχα την παραμικρή ιδέα ότι θα είχε διάρκεια πέραν του πρώτου αστείου.

Πώς θα το περιέγραφες σε κάποιον που δεν το έχει ξανακούσει;

Οι – ας πούμε – “χολιγουντιανού” τύπου άνθρωποι πάντα μου ζητάνε να περιγράψω τον χαρακτήρα λες και πρόκειται για καμία υπερπαραγωγή. Ποτέ δεν κατάφερα να το κάνω. Έχω κάνει τόσα πράγματα με εκείνον. Και παρωδία των superheroes είναι, και κοινωνική σάτιρα, και πολιτική σάτιρα, και φερέφωνο αυτοβιογραφικών περιστατικών… Eίναι σαν να περιγράφεις έναν ελέφαντα σε έναν τυφλό: η περιγραφή σου θα αλλάζει ανάλογα με το ποιο κομμάτι του ελέφαντα αρπάζεις πρώτο. Κατά κανόνα, το θεωρώ ως σκεπτόμενο comic για έξυπνους ανθρώπους που ταυτόχρονα δε φοβάται να χαζολογήσει, αν η περίσταση το απαιτεί.

Το TMCM έχει δημοσιευτεί σε πολλές μορφές (υπάρχει ακόμη και σε όπερα!). Κατά την άποψη σου, ποια ήταν η πιο ταιριαστή από αυτές;

Η όπερα βγήκε πολύ καλύτερη από ότι περίμενα. Απ’ ότι φαίνεται, οι άριες είναι κυρίως εσωτερικοί διάλογοι, οι οποίοι με τη σειρά τους αποτελούν το 90% του TOO MUCH COFFEE MAN. Το animation δεν ταιριάζει τόσο καλά όσο θα ήλπιζε κανείς, επειδή βασίζεται σε χοντροκομμένα αστεία, ενώ το χιούμορ του TMCM έχει να κάνει με τις έννοιες. Αυτά που μου αρέσουν είναι τα comics πιο μεγάλου μήκους – δηλαδή εκείνα με τις συζητήσεις στις οποίες δεν προσπαθώ να αστειευτώ – τα θεωρώ ως κάποια από τα πιο αγαπημένα μου έργα.

Από πού αντλείς την έμπνευση για νέα strips, κάθε μέρα της εβδομάδας;

Είναι περισσότερο λες και τεμπελιάζω τις έξι μέρες και πανικοβάλλομαι την τελευταία. Ποια έμπνευση; Δεν είναι παρά πανικός.

Πόσο δύσκολο είναι να πετύχεις να δημοσιευτεί η δουλειά σου στο THE NEW YORKER; Υπάρχει κάποια συνταγή της επιτυχίας;

Η συνταγή της επιτυχίας είναι ο μαζοχισμός, το να εργάζεσαι πέραν του σημείου όπου έχεις σιγουρευτεί ότι έχεις αποτύχει. Όλοι όσοι γνωρίζω που έχουν περάσει από τις σελίδες του NY’er έχουν σχεδιάσει εκατοντάδες κι εκατοντάδες cartoons. Έχω ακούσει ιστορίες για το άτομο που πούλησε το πρώτο comic που σχεδίασε. Δεν τις πιστεύω. Το ίδιο μου το λογικό δεν με αφήνει να τις πιστέψω. Πρέπει να συνεχίζεις να σχεδιάζεις comics πέραν του σημείου όπου είσαι σίγουρος ότι δεν θα πουλήσεις ούτε ένα από δαύτα. Μου είπαν ότι ψάχνουν για μαραθωνοδρόμους και όχι δρομείς ταχύτητας. Ο καθένας μπορεί να σχεδιάσει ένα αστείο comic μία φορά το χρόνο, αλλά αυτοί θέλουν άτομα που θα παράγουν συνεχώς ποιοτικά και εύστοχα από άποψη παρατηρητικότητας cartoons. Επίσης, με το να σχεδιάζεις τόσο πολύ δεν μπορείς παρά να γίνεις καλύτερος. Είναι πραγματικά μία κατάσταση όπου όλοι βγαίνουν κερδισμένοι. Αν εξαιρέσεις, βέβαια, το γεγονός ότι σου καταστρέφει την ψυχή, την υγεία και τις σχέσεις σου.

Τα θέματα στα οποία επικεντρώνεσαι στα strips σου κυμαίνονται από την πολιτική έως την καθημερινή ζωή και την μοναξιά. Ποια από τα θέματα αυτά θεωρείς ότι είναι πιο απαιτητικά και ποια απολαμβάνεις περισσότερο όταν τα κάνεις;

Είναι δύσκολο να κάνω πολιτικά cartoons, επειδή δε θέλω να επαναλαμβάνω αυτά που κάνουν κι άλλοι. Επίσης, δεν θέλω να παίρνω δημόσια πρόσωπα με τις ντομάτες. Θέλω να έχω μία αυθεντική επίγνωση των πραγμάτων και αυτό είναι δύσκολο. Τα πιο διασκεδαστικά comics που σχεδιάζω είναι αυτά που μου έρχονται όταν κοιμάμαι ή όταν βρίσκομαι σε εκείνο το μισοκοιμισμένο στάδιο πριν πέσω για κανονικό ύπνο. Ενίοτε φαντάζομαι χαρακτήρες και καταστάσεις και τις αφήνω να ενεργούν και να μιλούν. Κάνουν αστεία πράγματα. Το δύσκολο αυτής της κατάστασης είναι το να αναγκάσω τον εαυτό μου να ανάψει το φως για να τα σημειώσει κάπου. Αν δεν τα καταγράψω επιτόπου, τότε χάνονται. Μου αρέσει η παραδοξότητα, το χιούμορ και οι χαζομάρες που βγαίνουν απ’ το υποσυνείδητο μου. Έχει πλάκα να φτιάχνω τέτοια επειδή είναι εύκολα. Κάποιο άλλο τμήμα του εγκεφάλου μου εκτελεί το βαρύ έργο της δημιουργίας. Εγώ απλά το μεταγράφω και λατρεύω να το κάνω αυτό.

Το OIL & WATER διαφέρει από τα υπόλοιπα έργα σου, μιας και είναι ημιαυτοβιογραφικό, και δεν περιλαμβάνει gags και αστεία. Τι σε έκανε να αποφασίσεις να δουλέψεις πάνω σε ένα τέτοιο comic;

Αστειεύεσαι; Πώς θα μπορούσα να αρνηθώ; Είχα την ευκαιρία να δουλέψω με έναν εξαιρετικό συγγραφέα που καταλαβαίνει τα comics (ο Steve Duin είναι ένας από τους λίγους κριτικούς στοχαστές που εξετάζουν τα comics και η στήλη του περιέχει συνεχώς διορατικές απόψεις). Αναγκάστηκα να πιεστώ από καλλιτεχνική άποψη, μιας κι έπρεπε να σχεδιάσω χαρακτήρες με μία ποικιλία συναισθημάτων και καταστάσεων. Συν τοις άλλοις, είμαι βαθύτατα προβληματισμένος σχετικά με την διαρροή του πετρελαίου στον Κόλπο, με τον καθαρισμό και τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και στον κόσμο. Φυσικά, το ότι δεν γνώριζα την ποσότητα της δουλειάς που απαιτούνταν ήταν κάτι που με βοήθησε στο να συμφωνήσω στο project.

Από την άλλη, ένα άλλο καινούργιο comic, το GRANDPA WON’T WAKE UP, ασχολείται με ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, αλλά είναι κάπως χιουμοριστικό. Πώς μπορεί κάποιος να συνδυάσει το χιούμορ με τον θάνατο, ιδιαίτερα σ’ ένα βιβλίο για όλες τις ηλικίες;

Το χιούμορ βασίζεται στον θάνατο. Μια φορά ήμουν επιβάτης σε ένα αυτοκίνητο και μία αρχική βροχόπτωση έκανε τους δρόμους γλιστερούς. Όταν ο φίλος μου πάτησε τα φρένα, δεν μπορέσαμε ούτε καν να κόψουμε ταχύτητα και το αμάξι άρχισε να βγαίνει εκτός πορείας. Καθώς πηγαίναμε να πέσουμε προς ένα παρκαρισμένο αμάξι, συνειδητοποίησα ότι δεν μπορούσα να κάνω απολύτως τίποτα για να αποτρέψω την επερχόμενη σύγκρουση. Ήξερα ότι αυτές μπορεί να είναι οι τελευταίες μου στιγμές εν ζωή. Η ανημποριά μου στην όλη κατάσταση με έκανε να γελάσω και ο φίλος μου με κοίταξε λες και είχα τρελαθεί, πράγμα που με έκανε να γελάσω περισσότερο. Ήθελα να του εξηγήσω την γελοιότητα του πόσος λίγος χρόνος μας είχε απομείνει… αλλά γνώριζα ότι δεν είχα χρόνο να το εξηγήσω… πράγμα που με έκανε να γελάσω ακόμα πιο πολύ. Τα αυτοκίνητα διαλύθηκαν, αλλά εμείς βγήκαμε σώοι. Δε μπορούμε να κάνουμε τίποτε άλλο πέρα από το να γελάσουμε. Επιπλέον, οι ομοιοκαταληξίες στο GRANDPA… είναι πανέξυπνες.

Δεν έχεις συνηθίσει να συνεργάζεσαι με άλλους, αλλά τελευταία έχεις συμμετάσχει σε πολλές συνεργασίες. Σου αρέσει να δουλεύεις με άλλον συγγραφέα;

Μου αρέσει να δουλεύω με άλλους από την στιγμή που θα είναι πιο έξυπνοι από ότι θα είμαι εγώ.

Μπορείς να μας πεις τι να περιμένουμε από το GOD IS DISAPPOINTED IN YOU;

Αυτό που δεν περιμένει κανένας είναι ο σεβασμός που δείχνουμε απέναντι στη Βίβλο. Αυτό που με τράβηξε στο όλο project ήταν η προσοχή του Mark στην λεπτομέρεια, κατά την απόπειρα να αναπαραστήσει με ακρίβεια τις ιστορίες της Βίβλου. Επιπλέον, ήθελα να μάθω για το επιδραστικότερο λογοτεχνικό κομμάτι του πολιτισμού μας. Δεν πρόκειται για χιτάκι. Αυτού λεχθέντος, στα βιβλία αυτά βρίσκει κανείς πολλά παράξενα πράγματα. Αυτό που μπορεί να περιμένει κάποιος είναι μία ψυχαγωγική θεώρηση της Βίβλου ως cartoon, κι αν δεν προσέξει, τότε μπορεί να μάθει και κάτι. Οπότε, ας ετοιμαστούμε, ε; (Bill Cosby, ζητώ ειλικρινά συγγνώμη).

Έχεις κάποια άλλα σχέδια για το άμεσο μέλλον;

Δεν έχω προγραμματίσει κάτι άμεσα. Θα ήθελα να κάνω κάποια αυτοβιογραφικά καρτούν για τον καιρό που μεγάλωνα στο Berkeley, ίσως ένα ακόμη graphic novel στο ίδιο ύφος με το Social Justice. Θέλω να σχεδιάσω περισσότερα cartoons για να υποβάλλω προς έκδοση στο THE NEW YORKER. Και ακόμη μου αρέσει να σχεδιάζω το TOO MUCH COFFEE MAN.

[Μετάφραση: Αλέξανδρος Τσαντίλας]

There are some people who are born with the ability to juggle many balls, and not only they aren’t dropping a single one of them, they’re also offering one hell of a spectacle. Let’s be realistic, this is not an easy thing to do. This isn’t an achievement where you don’t have to rely on anything else other than skills and talent, this is something that also requires time, especially if we’re talking about comics and strips.

It’s the same with the case of this week’s guest, Shannon Wheeler. Wheeler has “spoiled” us for almost two decades now with thousands of strips, which, in some cases, appear even on a daily basis. Strips by the American cartoonist have been published in Media such as THE ONION newspaper, THE NEW YORKER magazine, not to mention websites, zines, and comics.

It all started back in 1990, with the acclaimed weekly strip TOO MUCH COFFEE MAN, which began as a parody of superhero comics and has now been evolved to the creator’s own commentary of social, political and also personal circumstances. TMCM began as a self-publication, but was later on published in magazines, anthologies, collected editions (the strips are still regularly collected in volumes by Dark Horse), and, of course, on the internet. In fact, the strip was adapted for an opera in 2006, and it was so successful it produced a sequel in 2008!

At the same time, Wheeler was publishing his POSTAGE STAMP FUNNIES strip in the satirical newspaper THE ONION. This strip was also collected in an impressively small edition. POSTAGE STAMP FUNNIES consisted of one-panel strips, and Wheeler stuck to the same recipe with THE NEW YORKER magazine, one of the most demanding Media for those cartoonists out there who want to see their work published. Wheeler’s cartoons are frequently published in the magazine, while those considered inappropriate for publication by the editors were later on collected in a volume bearing the brilliant title I THOUGHT YOU WOULD BE FUNNIER.

However, regardless of the frequency of his cartoon publications in THE NEW YORKER, Wheeler publishes almost daily a strip consisting of one panel, while he publishes new strips of TOO MUCH COFFEE MAN at weekends. Nevertheless, lately this isn’t his sole occupation, and the “balls to be juggled” that I mentioned in the beginning of this foreword are increasing more and more in number.

During the last few months, Wheeler has also worked in three other projects besides his demanding daily obligations. The first one is called GRANDPA WON’T WAKE UP, an all-ages comic in a story by Max Hill, just released by Boom! Studios. The second one, titled OIL & WATER, is expected in about a month from now from Fantagraphics. Its creation required Wheeler to pay a visit to the coast above the Gulf of Mexico along with a group of writers, scientists, teachers and students, and in that comic he describes the enormous environmental disaster he witnessed. The script of OIL & WATER has been written by Steve Duin. The third one is called GOD IS DISAPPOINTED IN YOU, in a script by Mark Russel, presenting the basic notions of the Bible devoid of stories, the teachings and the allegories, although it is embellished – as it was expected – with large doses of humor.

So, this week’s guest, Shannon Wheeler talks to us about all of the above in the following interview:

How did TOO MUCH COFFEE MAN come about?

TOO MUCH COFFEE MAN started as a mini comic to promote my first book, CHILDREN WITH GLUE. I had no idea that it would go past the first joke.

How would you describe it to someone who has never heard of it?

Hollywood types always ask me for an elevator pitch of the character. I’ve never been able to pull that off. I’ve done so many various things with him, he’s been a superhero parody, social satire, political foil, and a mouthpiece for autobiographical work… It’s a bit of an elephant to a blind man. Depending on what part you happen to grab you’ll describe it differently. At its base I like to think of it as a smart man’s thinking comic that’s not afraid to be stupid.

TMCM has been published in a variety of formats (there’s even been an opera!). In your opinion, which one was the most fitting?

Opera worked better than I thought it would. It turns out that arias are mostly internal dialogs which happens to be 90% of TOO MUCH COFFEE MAN. Animation doesn’t work as well as one would hope because most cartoons run on slapstick and the humor of TMCM is about concepts. The longer comics I really like – the conversations when I’m not trying to make jokes – that’s some of my favorite work.

Where do you get the inspiration for a new strip, every single day of the week?

It’s more like I procrastinate 6 days and panic on the last day. Inspiration? It’s just panic.

How difficult is it to accomplish being published in THE NEW YORKER? Is there a recipe for success?

The recipe for success is masochism. Work past the point where you’re sure you’ve failed. Everyone I know who has gotten into the NY’er drew hundreds and hundreds of cartoons. I hear stories about the person who sold the first comic they drew. I don’t believe it. My sanity won’t let me believe it. You have to keep drawing comics past the point when you’re sure that you won’t sell one. They told me that they’re looking for marathon runners, not sprinters. Anyone can draw one funny comic once a year – they want people who will continually produce quality observational cartoons. Also, by drawing so much, you can’t help but get better. It’s really a win-win. Except that it plays hell on the psyche, one’s health, and relationships.

The subjects you focus on in your strips vary from politics to everyday life and loneliness. Which of these subjects do you find the most demanding and which are the most enjoyable for you to make?

It’s tough doing political cartoons because I don’t want to repeat what other people are doing. I also don’t want to simply throw tomatoes at a public figure. I want to have a genuine insight. That’s tough. The most fun comics to draw are comics that have come to me in dreams – or the half-dream-time as I’m at the edge of going to sleep. Sometimes I’ll imagine characters and situations and let them act and talk. They do funny things. The tough part if forcing myself to turn on the light to write it down. If I don’t record it immediately, it’s gone. I love the weirdness, humor, and crap my subconscious coughs up. It’s fun to write those down because they’re easy. Some other part of my brain is doing the heavy lifting of creating. I’m just transcribing. I love it.

OIL & WATER is different from your other works, since it’s semi-autobiographical and lacks gags and jokes. What made you decide working on such a comic?

Are you kidding? How could I say no? It was a chance to work with a great writer who understands comics (Steve Duin is one of the few critical thinkers reviewing comics and his column is consistently insightful). It forced me to push as an artist – I had to draw characters in a variety of emotions and situations. And I am deeply concerned about the oil spill, the clean-up, and the effect on the environment and the people. Of course, not realizing the quantity of work involved helped me agree to the project.

On the other hand, another new comic, GRANDPA WON’T WAKE UP, deals with a pretty serious issue, but is kind of humorous. How can someone combine death and humor, especially in an all-ages book?

Humor is based on death. Once, I was a passenger in a car and the first sprinkle of rain had made the roads slick. When my friend put on the brakes we didn’t even slow down as the car started to skid. As we careened toward a park car I realized that there was absolutely nothing I could do about the impending crash. I knew that those might be my final moments alive. My helplessness in the situation made me laugh. My friend looked at me like I was crazy – which made me laugh more. I wanted to explain to him the absurdity of how little time we had left… but I knew I didn’t have time to explain it… which made me laugh more. The cars were smashed but we were fine. There’s nothing we can do but laugh. And the rhymes in the GRANDPA book are really clever.

You are not used to collaborations, yet lately you have participated in a lot of them. Do you enjoy working with another writer?

I love working with people as long as they’re smarter than I am.

Can you tell us what to expect from GOD IS DISAPPOINTED IN YOU?

What people don’t expect is the respect we have toward the bible. My attraction to the project was Mark’s attention to detail in trying to accurately represent the stories in the Bible. I also wanted to learn about the most influential piece of literature in our culture. It’s not a hit piece. That said, there is a lot of weirdness in those books. One can expect an entertaining take on the Bible with cartoons and if you’re not careful, you might learn something. So, let’s get ready, eh? (Sorry Bill Cosby).

Do you have any other projects for the immediate future?

I don’t have anything immediately planned. I would like to do some autobiographical cartoons about growing up in Berkeley. Maybe another graphic novel that’s also in the Social Justice vein. I want to draw more cartoons to submit to THE NEW YORKER. And I still like drawing TOO MUCH COFFEE MAN.

[Translated by Alexandros Tsantilas]