The Quitter

Ιστορία

Βρίσκω σχεδόν τρομαχτικό ότι ο Harvey Pekar στη συνείδηση μιας σημαντικής μερίδας αναγνωστών ακόμη παραμένει “εκείνος ο παράξενος τύπος” που έπαιζε ο Paul Giamatti σε “εκείνη την γαμάτη ταινία με τα comics”. Αδιαμφισβήτητα ένας από τους κορυφαίους συγγραφείς στην ιστορίας της 9ης Τέχνης (γι’ αυτό εξάλλου και βρέθηκε και στη θέση #13 του δικού μας Top 50), ο Pekar άφησε πίσω του πλούσιο έργο, το οποίο μπορεί κανείς να ανακαλύψει μέσα από τις σελίδες του AMERICAN SPLENDOR, αλλά και των διάφορων graphic novels που φέρουν την υπογραφή του μεγάλου δημιουργού.

Ένα από αυτά τα έργα είναι και το THE QUITTER, ένα αυτοβιογραφικό comic 95 σελίδων, που καταπιάνεται με την παιδική ηλικία του Pekar, την πορεία του από την εφηβεία στην ενηλικίωση και από εκεί στις πρώτες επαγγελματικές του εμπειρίες, μέχρι και την απόφασή του να ξεκινήσει να δουλεύει πάνω σε αυτό που θα γινόταν τελικά το AMERICAN SPLENDOR.

Η ιστορία ξεκινάει (πού αλλού;) στο Cleveland, όπου ο Pekar μας παρουσιάζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγάλωσε, τους άγριους καβγάδες με τα άλλα παιδιά, τη σχέση του με τους γονείς του, οι οποίοι δυσκολεύονταν να κατανοήσουν την αμερικανική κουλτούρα, το πώς ξεκίνησε να δουλεύει στο οικογενειακό μπακάλικο, καθώς και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζε στην επικοινωνία με το άλλο φύλο. Παράλληλα, μας δείχνει το πώς η έκθεση του στη βία μέσα από το ξύλο με τα άλλα αγόρια τον έκανε πιο δημοφιλή και του ανέβασε την αυτοπεποίθησηστην εφηβεία του, κάτι που τον ακολούθησε σε όλη του τη ζωή. Από εκεί, προχωράμε στις επαγγελματικές του εμπειρίες, μέχρι να καταλήξει δημόσιος υπάλληλος, στη σχέση του με τη Jazz και την εμμονική συλλογή δίσκων που τελικά θα τον οδηγούσαν στο να αρχίσει να γράφει σε διάφορα περιοδικά μουσικής, στην πρώτη του επαφή με το beatnik κίνημα, αλλά και στον πρώτο του γάμο.

Σταθερή συνιστώσα που συναντάμε συνέχεια στην πορεία της ιστορίας είναι το πώς ο Harvey αφήνει συνέχεια πράγματα ανολοκλήρωτα, μη μπορώντας να διαχειριστεί την πιθανότητα, όχι απλά να αποτύχει, αλλά να μην είναι ο καλύτερος σε ό,τι κάνει. Έτσι, εγκαταλείπει τα αθλήματα, εγκαταλείπει το κολέγιο, εγκαταλείπει την προσπάθεια εκμάθησης τρομπέτας, ενώ παράλληλα πηδάει από τη μία δουλειά στην άλλη, σαμποτάροντας συνέχεια είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα τον εαυτό του.

Τι μας άρεσε

Στο THE QUITTER, ο Pekar αυτοβιογραφείται για ακόμη μία φορά, επιστρέφοντας σε όλα αυτά τα βιώματα που τον κατέστησαν τον άνθρωπο που ήταν. Με μια αφοπλιστική ειλικρίνεια, που δεν φαίνεται να αφήνει τίποτα απ’ έξω και που εμπεριέχει όλες τις ανασφάλειες, τα λάθη και τις αποτυχίες του δημιουργού, ο Pekar μας αφηγείται με εκπληκτική μαεστρία μια καθαρά προσωπική ιστορία, που όμως απευθύνεται σε κάθε αναγνώστη. Το σύμπαν του Pekar μπορεί, κατά μια έννοια, να φαίνεται κλειστό, καθώς εκτυλίσσεται μέσα σε ένα πολύ συγκεκριμένο χωροχρονικό πλαίσιο, όμως οι εμπειρίες, οι αναζητήσεις και τα βιώματα του, με τον τρόπο που μας παρουσιάζονται δίνουν τη δυνατότητα στον αναγνώστη, όχι απλά να τα κατανοήσει πλήρως, αλλά και να βρει κομμάτια και πτυχές του εαυτού του μέσα σε αυτά.

Παράλληλα, ο Dean Haspiel (του οποίου μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη μπορείτε να βρείτε εδώ), πέρα από το να αποδώσει ένα ικανοποιητικό οπτικό αποτέλεσμα, μέσα από το οποίο γίνονται φανερές οι αδιαμφισβήτητες σχεδιαστικές του ικανότητες, κατορθώνει αυτό που είναι και το ζητούμενο. Να εστιάσει στην ιστορία που εκτυλίσσεται μπροστά μας, οδηγώντας μας μέσω ιδιαίτερα ομαλού storytelling από το ένα panel στο επόμενο διατηρώντας αμείωτο το ενδιαφέρον, χωρίς περισπασμούς ή αχρείαστες καλλιτεχνικές υπερβολές.

Τι Μας Ενόχλησε

Θεωρώ ότι το THE QUITTER είναι ένα άρτιο (και πολλά παραπάνω βασικά) έργο χωρίς προβλήματα. Αν έπρεπε, όμως, να το ψειρίσουμε θα έλεγα ότι σε κάποια σημεία ο Pekar μπορεί να φλυαρεί περισσότερο απ’ όσο πρέπει. Κατά τη γνώμη μου, αυτό έχει να κάνει με την πιθανή νοσταλγία που δημιουργεί στον συγγραφέα η ανάμνηση της παιδικής κι εφηβικής του ηλικίας. Ο Pekar έχει ασχοληθεί σχεδόν αποκλειστικά με την καθημερινότητα της ενήλικης ζωής του στο σύνολο του έργου του, με αποτέλεσμα η επιστροφή στην πρώτη νιότη του να τον κάνει λίγο πιο συναισθηματικό απ’ ό,τι έχουμε συνηθίσει, καθώς μας παρουσιάζει κάποια γεγονότα λίγο πιο εκτενώς απ’ ό,τι ίσως θα χρειαζόταν. Από την άλλη, βέβαια, τελειώνοντας κανείς το THE QUITTER, μπορεί να καταλάβει τους λόγους για τους οποίους ο συγγραφέας πιθανόν να επέλεξε κάτι τέτοιο. Όπως και να έχει, ακόμη και αν ο Pekar όντως φλυαρεί, το κάνει τόσο καλά που είναι σχεδόν ανεπαίσθητο και ίσως και καλοδεχούμενο.

Συνολική Εκτίμηση

Το THE QUITTER, σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να φαντάζεστε, δεν είναι απλά μια πλήρης αυτοβιογραφία του Pekar. Είναι μια κατάθεση ψυχής, από αυτές εξάλλου που ο συγγραφέας μας έχει συνηθίσει, που υπερβαίνει τα στενά όρια του Cleveland και αγγίζει οποιονδήποτε έχει κάποια στιγμή στη ζωή του αισθανθεί ότι δεν ξέρει πού πάει ή ότι δεν θα καταφέρει τίποτα. Και όπως ισχύει συχνά, όταν μιλάμε για τις ιστορίες του Pekar, παρόλο που το comic φαίνεται να διακατέχεται από μια απαισιοδοξία, το μήνυμα που σου αφήνει στο τέλος είναι αισιόδοξο αφού αποδεικνύεται περίτρανα πως το άθροισμα μιας σειράς επιλογών που ίσως να φαίνονταν κακές ή λάθος σε κάποια χρονική στιγμή μπορεί τελικά να έχουν ένα θετικό αποτέλεσμα.

Πέρα όμως από τα μηνύματα της ιστορίας, το σημαντικότερο κατά τη γνώμη μου είναι ότι το THE QUITTER είναι ένα καταπληκτικό κι ολοκληρωμένο έργο, το οποίο αξίζει να διαβάσετε ακόμη και αν δεν έχετε διαβάσει ποτέ κανένα από τα comics του Pekar. Στην τελική, εκτιμώ ότι το THE QUITTER ίσως και να αποτελεί την ιδανική εισαγωγή που θα σας προετοιμάσει για να μπείτε και να κατανοήσετε καλύτερα το συνολικό έργο του Harvey Pekar.

Παράλληλες Προτάσεις

Ξεκινήστε από τα τεύχη του AMERICAN SPLENDOR, συνεχίστε με τα OUR CANCER YEAR και OUR MOVIE YEAR και μετά διαβάστε το EGO & HUBRIS: THE MICHAEL MALICE STORY, ώστε να έχετε μια αρκετά καλή εικόνα του έργου του δημιουργού. Φυσικά, σε περίπτωση που δεν το έχετε ήδη κάνει, δείτε σήμερα κιόλας την ταινία AMERICAN SPLENDOR,  ώστε να έχετε εύκολη την απάντηση όταν σας ρωτάνε “ποια είναι κατά τη γνώμη σας η καλύτερη κινηματογραφική μεταφορά comic;”. Τέλος, αν ψάχνετε για περισσότερα αυτοβιογραφικά comics, είστε τυχεροί, καθώς ο συναγωνιστής Γιώργος Χατζηκωστής έχει προβλέψει για εσάς κι έχει μοιραστεί εδώ μερικές πολύ ενδιαφέρουσες επιλογές.